Güney Azərbaycanlı məhbuslari Buraxın

Bir Gurup Siyasi dustaqlar Ailəsi, Aydınlar, Akademisiyənlər, Sosyal Hərəkətlər və İnsan Haqları Aktivitistlərinin Bəyaniyyəsi

2010-29-8

Bu il yazın əvvəllərindən etibarən sivil və kültürəl haqları savunan onlarca Azərbaycanlı Təbriz, Tehran, Kərəc, Urmiyə, Ərdəbil, Qoşaçay, Makı, Kəleybər, Xiyov, Xoy, Sofyan…vs. şəhərlərində tutuqlanaraq dustağa göndərilibdir. Onların bir neçəsi vəsiqə qarşıslnda azadlığa buraxılsa belə,  hələ də xanımlar: Həmidə Fərəczadə, Zəhra Fərəczadə (qadın haqları aktivistləri) və cənablar: Əkbər Azad (yazıçı və jurnalist), məhəndis Həsən Rəhimi Bayat (insan haqları aktivisti), Hüseyn Nəsiri, Dr. Əlirza Əbdullahi, Dr. Lətif Həsəni, məhəndis Mahmud Fəzli, məhəndis Şəhram Radmehr, Ayət Mehrəlibəyli, Behbud Qulizadə, Aydın Xaceyi, Bəhmən Nəsirzadə, Heydər Kərimi, Nəim Əhmədi, Yunis Süleymani və Şükrullah Qəhrəmani (hamısı Azərbaycan sivil aktivitistləri) ortalama üç aydır ki infiradi sellullarda dustaqdadırlar, Eyni halda Səid Mətinpur, Əli Əbbasi, Vədud Səadəti, Rəhim Qulami və Behruz Əlizadə Keçən ildən etibarən həbs cəzasını çəkirlər, son vaxlar da Haniyə xanım Fərşi Şotorbani, və ……  tutuqlanaraq, öncəkilərə qoşulmuşlar.

Məlum olduğu kimi  bir çox tutuqlamalar ədliyyə hökmündən qıraq üz vermiş, tutuqlananlar tək sellullarda və vəkil seçmə haqqından yoxsun saxlanılmışlar, onlardan bir neçəsi ruhi və cismi işkəncələrə məruz qalıb, ailə üzvlərilə görüşləri ya da telefon bağlantıları belə yasaqlanmışdır.

Biz Azərbaycanlıların dilə aid və kültürəl, sosyal, iqtisadi və siyasal istəklərinin tələbində haqlı olduqlarını vurğulayır və inanırıq ki demokrasıya uğrunda dirəniş, ölkənin etnik bölgələri əhalisinin ilkin haqlarını qazandıran mucadilədən ayrı deyil. Biz toplumda etnik çatın yaranmasına gətirib çıxarmış İran mərkəzi hökümətlərinin ayrı seçgilik siyasətlərini kəsinliklə məhkum edirik.

Bizcə Türk, Kürd, Ərəb, Türkmən və Bəluçların vs. vətəndaş haqlarınını nəzərdə almadan diktatorluğa qaşı mucadilə başarılı olmayacaqdır.

Bu səbəbdən biz tutuqlananlara qarşı aparılan hər növ zorakılıq, işkəncə, küçümsəmə, Təhqir və mulki haqların pozulmasını məhkum edib, bütün özgür medyalar və insan haqları örgütlərindən onların xəbərlərini yayınlayıb, himayə altına alınmalarını istəyirik, habelə tələb edirik ki dustaqlar şərtsiz azadlığa buraxılıb, ədalətli bir məkəməyə irca edilməsinlər.

Səkgizyüz Səkgiz imza əlifba sırsilə

بیش از 800 فعال سیاسی،اجتماعی، فعالان زنان و حقوق بشر : آذربايجاني ها را آزاد كنيد / آذربایجانلیلاری بوراخین

متن ترکی :

بیر قروپ سیاسی دوستاقلار عاییله‌سی، آیدینلار، آکادمیسینلر،  اینسان حاقلاری و  سوسیال حرکتلرین آکتیویستلری‌نین بیانیه‌سی

آذربایجانلیلاری بوراخین

1389/6/7

بو ایل یازین اوللریندن اعتیبارا سیویل و کولتورل حاقلاری ساوونان اونلارجا آذربایجانلی تبریز، تهران، کرج، اورمیه، اردبیل، قوشاچای، ماکی، کلیبر، خیوو، خوی، صوفیان و…شهرلرینده توتوقلاناراق دوستاغا گؤندریلیبدیر. بونلاردان بیر نئچه‌سی وثیقه قارشیسیندا آزادلیغا بوراخیلسا بئله، هله ده خانیملار: حمیده فرجزاده و زهرا فرجزاده (قادین حاقلاری آکتیویستلری) و جنابلار: اکبر آزاد (یازیچی و ژورنالیست)، مهندس حسن رحیمی بیات (اینسان حاقلاری آکتیویستی)، حسین نصیری، دوکتور علیرضا عبدالهی، دوکتور لطیف حسنی، مهندس محمود فضلی، مهندس شهرام رادمهر، آیت مهرعلی‌بگلی، بهبود قلیزاده، آیدین خواجه‌ای، بهمن نصیرزاده، حیدر کریمی، نعیم احمدی، یونس سلیمانی و شکراله قهرمانی (هامیسی آذربایجان سیویل آکتیویستلری) اورتالاما اوچ آیدیر کی انفرادی سلوللاردا دوستاقدادیرلار، عینی حالدا سعید متین‌پور، علی عباسی، ودود سعادتی، رحیم غلامی و بهروز علیزاده کئچن ایلدن اعتیبارا حبس جزاسینی چکیرلر، سون واخلار دا هانیه خانیم فرشی شتربانی و ….. توتوقلاناراق، اؤنجه‌کیلره قوشولموشلار.

معلوم اولدوغو کیمی بیر چوخ توتوقلامالار عدلیه حؤکموندن قیراق اوز وئرمیش، توتوقلانانلار تک سلوللاردا و وکیل سئچمه حاقیندان یوخسون ساخلانیلمیشلار، اونلاردان بیر نئچه‌سی روحی و جیسمی ایشکنجه‌لره معروض قالیب، عاییله عضولریله گؤروشلری ویا تلفون باغلانتیلاری بئله یاساقلانمیشدیر.

بیز آذربایجانلیلارین دیل و کولتور، سوسیال، اقتیصادی و سیاسال ایستکلرینین طلبینده حاقلی اولدوقلارینی وورغولاییر و اینانیریق کی دموکراسی اوغروندا دیرنیش،  اتنیک بؤلگه‌لر اهالی‌سینین ایلکین حاقلارینی قازاندیران موجادیله‌دن آیری دئییل. بیز اتنیک بؤلگه‌لرین گئریده ساخلاییب،  توپلومدا اتنیک چاتین یارانماسینا باعیث اولان ایران مرکزی حکومتلرینین آیری سئچگیلیک سیاستلرینی کسینلیکله قیناییریق.

بیزجه تورک، کورد، عرب، تورکمن و بلوچ ….و ساییره‌نین وطنداش حاقلارینی نظرده آلمادان دیکتاتورلوغا قارشی مجادیله باشاریلی اولمایاجاقدیر.

بو سببدن بیز توتوقلانلارا قارشی آپاریلان هرنوع زوراکیلیق، ایشکنجه، کوچومسه‌مه، تحقیر و فردی حاقلارینین پوزولماسینی محکوم ائدیب، بوتون اؤزگور مدیالار و اینسان حاقلاری اؤرگوتلریندن اونلارین خبرلرینی یایینلاییب، حیمایه آلتینا آلینمالارینی ایسته‌ییریک، هابئله طلب ائدیریک کی دوستاقلانانلار شرطسیز آزادلیغا بوراخیلیب،  عدالتلی بیر محکمه‌یه ارجاع ائدیلسینلر.

---

متن فارسی :

خانواده‌های زندانیان سیاسی،  روشنفکران،اساتید دانشگاه،  فعالین جنبش‌های اجتماعی و حقوق بشر

آذربایجانی‌ها را آزاد کنید

هفتم شهریورماه هشتاد و نه

از اوایل بهار امسال تا کنون دهها تن از مدافعین حقوق مدنی و فرهنگی آذربایجانی در شهرهای مختلف از جمله شهرهای تبریز، تهران، کرج، اورمیه، اردبیل، میاندوآب، ماکو، کلیبر، مشکین‌شهر، خوی و صوفیان و…. دستگیر و راهی زندان شده‌اند. هرچند برخی از آنان به قید وثیقه و… آزاد شده‌اند اما هنوز گروهی به اسامی خانم‌ها حمیده فرجزاده، زهرا فرجزاده (فعالین حقوق زن) و آقایان اکبر آزاد (نویسنده و ژورنالیست)، مهندس حسن رحیمی بیات (فعال حقوق بشر)، حسین نصیری، دکتر علیرضا عبدالهی، دکتر لطیف حسنی، مهندس محمود فضلی، مهندس شهرام رادمهر، آیت مهرعلی بیگلو، بهبود قلیزاده، آیدین خواجه‌ای، بهمن نصیرزاده، حیدرکریمی،  نعیم احمدی، یونس سلیمانی،  شکرالله قهرمانی فرد، همگی از فعالین مدنی آذربایجان هنوز بطور متوسط سه ماه در زندان انفرادی بوده‌اند، این درحالی است که سعيد متين‌پور، علی عباسی، ودود سعادتی، رحیم غلامی و بهروز علیزاده نيز از سال گذشته همچنان در حال سپری کردن زندان خود بوده و اخیرا نیز خانم هانیه فرشی شتربان و ….. بازداشت و به مجموعه قبلی اضافه گشته‌اند.

به قرار اطلاع بسیاری از این دستگیری‌ها بدون ارائه حکم دادگستری انجام شده، آنان در زندان انفرادی نگهداری می‌شوند و از حق انتخاب وکیل محرومند، برخی تحت شکنجه‌های شدید فیزیکی و روحی قرار گرفته‌، اجازه ملاقات یا تماس تلفنی با خانواده‌شان را ندارند !

ما ضمن تایید حقانیت آذربایجانی‌ها در طرح مطالبات فرهنگی، زبانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خویش، اعتقاد داریم که مبارزه برای تامین دموکراسی از مبارزه برای تامین حقوق اولیه اهالی مناطق اتنیک کشور جدا نیست، ما سیاست‌های تبعیض‌آمیز حکومت‌های مرکزی ایران را که موجب عقب‌ماندگی نسبی مناطق مختلف و ایجاد شکاف قومی در جامعه ایران شده است را به شدت محکوم می‌کنیم.

ما معتقدیم که مبارزه با دیکتاتوری با نادیده گرفتن، حقوق شهروندان ترک و کرد و عرب و ترکمن و بلوچ و …. موفقیتی در پی نخواهد داشت.

لذا بدین‌وسیله ضمن محکوم نمودن هرگونه مصادیق خشونت، شکنجه، تحقیر و توهین و نقض حقوق فردی بازداشت‌شدگان و با درخواست از رسانه‌های مستقل و سازمانهای حقوق بشری جهت پوشش خبری و حمایت از آنان، خواهان آزادی سریع و بی‌قیدوشرط و ارجاع پرونده آنها به یک محکمه عادله هستیم

---

سکگیزیوز سکگیز نفرین امضاسی الیفبا سیراسی ایله

(قئید ائتمک لازیمدیر کی باشقا امضالار دا  بیر نئچه گون سونرا  یاینا وئریله‌جکدیر.)

صفر ابدالی، گوهر ابدالی، مهدی ابدالی، سیروس ابراهیم نژاد، شهباز ابراهیم نژاد، منوچهر ابراهیم نژاد، خانواده احمدی: (اکبر، بهروز، پرویز، ثریا، حسن، حسین، خلیل، رقیه، ریحانه، سمیرا، سیروس، علی، قربان، گل‌محمد، محمد، مهدی، مهرداد و ولی احمدی)، امین احمدیان، حسن احمدیان، وحیده احمدیان، یاشار ادریسی، علیرضا اردبیلی، غلامرضا اردبیلی، محمد اردبیلی، آیسان اردبیلی اصل، پروین اردلان، حسن ارک، امیر اسحاقی، زهره اسدپور، لیلا اسدی، یاسر اسدی، صادق اسکندری، زویا اسکندریان، سعیده اسلامی، محمد حسین اسماعیل، بهرام اسماعیل بیگی، دکتر علیرضا اصغرزاده، افسانه اصفهانی زاده، غلامعلی اصفهانی زاده، الهام اصفهانیان، حسین اصفهانیان، آراز اصل خلخالی، داداش اصلانزاده، سولماز اصلانزاده، سئویم اصلانزاده، یاشار اصلانزاده، بابک اصلانی، نگار اصلانی، آتیلا اعتمادی، بهارک اعتمادی، مهدی اعتمادی، ناصر افشارلی، علی افشاری، محمودعلی افشاریه، امیر اقنایی، محمدرضا الاردبیلی، نسرین الماسی، رجب الیاسی، صفورا الیاسی، اکبر امانتی، امیر امانتی، پروفسور احمد امید یزدانی، فرهاد امیدوار، نوشابه امیری، آسیه امینی، مهدی امینی زاده، علی انجم روز، الناز انصاری، وهاب انصاری، حسین انور حقیقی، عباس انورحقیقی، علی اورمان، کریم اورمولو، ائلناز اوستاجلو، آیسان اوستاجلو، حسین اوستاجلو، سحر اوستاجلو، شاهین اوستاجلو، لیلا اوستاجلو، دکتر مریم اهری، عبدالله اهوازی، نادر اهوازی، حسین ایامی، سمیه ایامی، رضا ایروانی، روشنک ایروانی، ژیلا ائل بی قیزی، سولماز ائلبی قیزی، م. ائینالی، توران آتا بی لی، طغرل آتابای، ابوذر آذران، سئودا آذرتورک، عذرا آذری، مهدی آذری، مهدی آذری، یعقوب آذری، مرضیه آریانفر، خانواده آزاد: ( ائلناز، آیدا، حیدر، فاطمه، گوزل، محسن و یاشار آزاد)، محمد آزادگر، دکتر عباس آزادیان، دکتر داریوش آشوری، مهدی آقا زاده، بابک آکسون، آرش آهنگر قشقائی، کاوه آهنگری، پروانه آیتی، دکتر شکور بابازاده، ناهید بابازاده، الناز بابایی، اوختای بابایی، دکتر یاشیل بابک، غازی باشبوغ، ناصر باغیر اوغلو، نادر باغیر اوغلو (جوشغون آذر اوغلو)،  خاقان باقراوغلو، مهدی باقری، مهدی بایرامزاده، لیلی بخشی پور، سهند بخشیان، منیره برادران، دکتر رضا براهنی، فائزه برقی، ناصر بلیدای، صفیه بندوخت، جاوید بنی فاطمه، مریم بهاران، شهلا بهاردوست، دکتر مهران بهاری، گلاله بهرامی، نجات بهرامی، پوریا بهروان، حسن بهگر، آرش بهمنی، صبری بهمنی، ناهید بهمنی، احمدرضا بیات شیرازی، افسانه بیاتی، سعید بیدخت، دکتر بهرام بیگدلی، رضا بیگزاده، آیدا بیلگین، آیسان بیلگین، آیلین بیلگین، محمود بیلگین، هاشم بیلگین، اکبر پاشایی، سولماز پوراقدم، احمد پوردستان، گلی پورستمی، خدیجه پورمهدی، خلیل پورمهدی، رسول پورمهدی، علی پورمهدی، سلمان پورنجف، صالح پورنجف، کاظم پورنجف، زینب پیغمبرزاده، بلال تابعی، علی تاتار، محمد تارین، رمضان تاریوردی، ائلیار تبریزلی، رضا تبریزی، خسرو تجربه کار، هاجر ترخانی، آیدین تقی پور، ربابه تقی زاده، علی تقی‌پور، آیدا تمجیدی، حسن تمجیدی، عظیم تمجیدی، دکتر نیره توحیدی، بابک تهرانی، سمیه تهرانی، مژگان ثروتی، احمد جابر، عبداله جبرائیلی، خرامان جعفراووا، اصغر جعفربیگی، خانواده جعفرپور: (ائلمان، حسن، حسین، ساری‌گل، کمال، مرتضی و مصطفی جعفرپور)، نوشین جعفرقیزی، اکبر جعفری، حامد جعفری، رضا جعفری، فاطمه جعفری، یاشار جعفری، امیر جلایر ادریسی، سهراب جلوخانی، بایرام جلیلی، پینار جلیلی، احمد جمشیدی، اسماعیل جمیلی، بهروز جوادی، سارا جوادی، جلوه جواهری، محمود جوشغون، احد جولانی، محمد جهانبخش، اسفندیار جهانبخشی، غزاله جهانشاه، خانواده جهانگیرپور: (رحیم، زینب، صابر، عبدالله، لطیفه، محمود، معصومه، منصوره، مهدیه و وحید جهانگیرپور) حسین جهانی، کاظم جهانی، حمید حاتم خانی، سیف الدین حاتملوئی، ائلچین حاتمی، علی حاجی، حبیبه حافظی، علی حامد ایمان، بابک حبیبی، جلال حجتی، عبدالحسین حردان، رزا حسامی، صمد حسن زاده، گیتی حسن زاده، هادی حسن زاده، حسین حسن زاده اصل، گیتی حسنپور، رویا حسنپور ابهری، احد حسن‌خانی، سیامک حسن‌خانی، مینا حسنخانی، هاتف حسن‌خانی، جابر حسنزاده، صابر حسنزاده، مهدی حسنزاده، الهام حسنلو، شاهین حسنی، منیره حسنی، فیروز حسین اوغلو، مریم حسین خواه، هوشنگ حسین زاده، حسین حسینپور، سعید حلفی، اصغر حمدی، نوروز حمزی، عبد حمیدی، هادی حمیدی، حمید حنیفی، آذر حیدرقیزی، حسین حیدری،  ستار حیدری، فاطمه حیدری، مهدی حیدری (اهوازی)، مهدی حیدری (آذربایجانی)،  مقدم حیدری زاده، فخرالدین حیدریان، شریف حیوزاوی، امیر خالقی، فاطمه خالقی، بهزاد خدابنده لو، الله‌وردی خدایی، جبرائیل خدایی، سریه خدایی، قلی خدایی، مهدی خدایی، نوروز خدایی، عباس خرسندی، مصطفی خسروی، ویدا خسروی، الناز خلخالی، علیرضا خلیلی، رویا خویی، محمدرضا خویی، اکرم خیرخواه، عبداله خیرخواه، رضا داداش نژاد، شورانگیز داداشی، مسعود داداشی، یاشار دانشگر، فریبا داوودی مهاجر، دکتر جواد درختی، حسن درخشان، پروفسور حبیب درزی نویسی، علی دروازه غاری، عیوض دستمرد، یمن دستمرد، سلامت دشتی، حبیب دلیری، امیر دلیلی، جابر دنیامالی، مصطفی دولتخواه، محمدعلی دولتمندی، رضا دهقان(چنگی)، آیدین دهقانی، اتابک دیاری، آیسان ذوالقدر، حوریه ذوالقدری، الهه رادمهر، مهندس سجاد رادمهر، صالح رادمهر، جعفر راشدی، مهندس حسن راشدی، بیوک راعی، ولی راعی، مریم رحمانی، احمد رحیمی، نریمان رحیمی، آیت رزاقی، جابر رزاقی، نصیر رزاقی، سهراب رشتبری، علی رشتبری، عیسی رشتبری، ابراهیم رشیدی، امیر رشیدی، کامی رضانیا، پینار رضایی، علی رضایی، محمد رضایی، مهدی رضایی، کاوه رضائی شیراز، احسان رمضانیان، علیرضا رهبری، سئودا زبردست، شلاله زبردست، حسن زرهی، کاوه زنجانلی، محمد زین الدینی، رمضان ساعدی، ناهی ساعدی، موسی ساکت، آتیلا سببی، دکتر مناف سببی، بهرام سپاسگذار، سوره سربازی، آیدا سعادت، بابک سعادتمند، لیلا سعادتی، خانواده سعدالهی: ( ابوالفضل، ائلناز، بهروز، بهزاد، خدیجه، داوود، عبادالله، علی، مهناز، ولی و یونس سعدالهی)، محمد سعید زاده، محمود سعیدزاده، تیمور سلجوق، رضا سلحشور، ناهید سلطان زاده، هدایت سلطانزاده، صابر سلطانی، علی سلطانی، عدنان سلمان، خانیم سلمانزاده، مریم سلمانزاده، ایلقار سلیمانی، دکتر آراز سلیمانی، سلیمان سلیمانی، فیصل سواری، افسانه سولدوزلو، بهرام سهرابی، امیر سؤیلم، علی سیاسی راد، حوریه سید عباسی، محمود سید کریمی، اسد سیف، فرشید سیگاری، سلمان سیما، افسانه سئویگین، ستار سئویگین، حسین شاخصی، مهندس حمید شافعی، علی شاملی، یونس شاملی، اصلان شاهسئون، آزاده شاهسئون، شهلا شاهسئون، یونس شاهورن، اکبر شبانی، عباس شبانی، معصومه شبانی، بابک شربیانی، نوید شرکتی، جلیل شرهانی، مهندس حسن شریعتمداری، امیر شریف‌نیا، رامین شریف‌نیا، موسی شریفی، روحی شفیعی، امید شکری، جبرائیل شکری، اصغر شکیبا، دکتر اکبر شکیبا، حسین شمسی، باقر شهنازی، نگین شیخ الاسلامی وطنی، شهاب الدین شیخی، فرشته شیرازی، محمد شیرزاد، سیروس شیری، فیروز شیری، ابولقاسم صادقی، فتانه صادقی، سیمین صبری، عیسی صبری، موسی صبری، رشید صبوری، لیلا صحت، دکتر ضیاء صدرالاشرافی، سمیرا صدری، مهندس علیرضا صرافی، جلال صفراوغلو، حسن صفری، سهیل صفری، یاور صفری، فرزاد صمدلی، امیر رضا صیادی، ابراهیم ضحاک، گلشن ضربی، معصومه ضیا، فرح طاهری، هادی طرفی، فاضل طریفی، سوسن طلوعی، یوسف طهماسب‌زاده، عهدیه عبادی، افسر عباس تقی دیزج، الهام عباسپور، الناز عباسزاده، فرح عباسزاده، محبوبه عباسقلی زاده، جواد عباسی، حسن عباسی، حسین عباسی، محمد عباسی، محمدرضا عباسیون علی اباد، کمال عبدالخانی، وجدان عبدالرحمن، ظریفه عبدالهی، علی عبدالهی، علیرضا عبدالهی، گلناره عبدالهی، تورج عبدل‌زاده، قلی عبدل‌زاده، میثاق عبدلی سیسان، دکتر کریم عبدیان، ناصر عبیات، محمد عتیقی‌نژاد، فریبا عجمی، احمد عجمی هیدج، دکتر رضا عدالتی، دکتر صدیقه عدالتی، جواد عدلتی، جواد عدلی، مهدی عراقی، پروین عراقی مرعشی، مهدی عربشاهی، اصلان عربلوئی، بابک عربلوئی، راحل عزمی، سجاد عزیزی، سعید عزیزی، سهیلا عزیزی، یوسف عزیزی بنی طرف، عصمت عطایی، اکبر عطری، دکتر کاظم علمداری، بهاره علوی، رضا علوی ثانی، جعفر علی عباسی، ابراهیم علیپور، فرهمند علیپور، غلامحسین علیپور اصل، فریبا علیپور خرمدره، شهین علیزاده، غلامعلی علیزاده، یوسف علیزاده آذر، غلامعلی علیزاده مراغی، داریوش عندلیبیان، بهبود غلامی، دکتر توکل غنی لو، ارسان غیبی، بیوک غیبی، کبری غیبی، میرولی غیبی، ناصر غیبی، فرشید فاریابی، حیدر فتاحی، روح‌الله فتاحی، فرشته فراهانی، خانواده فرجزاده: (ابوالفضل، حسن، حسین ه، حمید، سکینه، عقیل، فاطمه، فرشته، محبوب، محمود و ملیحه فرجزاده)، مهدیه فرجزاده، خدیجه فرجی، یارغیب فرجی، بهنام فردی، عصمت فردی، نصیب فردی، یعقوب فردی، یوسف فردی، محمود فرزانه، سمیه فرشی، غلام فرهنگی، سمیه فرید، فرانک فرید، مهندس امین فضلی، صابر فضلی، ثریا فلاح، آقابیگم فیض‌الهی، علی قاراپاپاق، ائلدار قاراداغلی، آغری قاراداغلی، حسن قاسمپور، حسین قاسمپور، خانم قاسمپور، قاسمعلی قاسم‌پور، اختر قاسمی، اژدر قاسمی، محسن قاسمی، معصوم قاسمی، کاوه قاسمی کرمانشاهی، سعید قاسمی نژاد، دکتر ایوب قانع، محمد قائم مقامی، بهروز قرابابائی، اکبر قربانی، دکتر علی قره‌جه‌لو، شهین قزلباش، فاطمه قزلباش خمسه، زهره قزوینی‌زاده، خانواده قلیزاده: (حمید، داداش، روح‌الله، ژیلا،  سولماز، شاهباز، مجید، محمد و وحید قلیزاده، حسین قنبری، زهرا قنبری، هانیه قورخماز، سهیلا قهرمانی، ماوی قهرمانی، یاشار قهرمانی، حسن کاظمزاده، رضا کاظمی، مجید کاظمی، علی کافی، صالح کامرانی، هادی کحال‌زاده، کاوه کرمانشاهی، عبدل کریم زهی، شهلا کریمزاده، سولماز کریمزاده اصل، امیر کریمی، بهروز کریمی، بهزاد کریمی، رضا کریمی، علی کریمی، علیرضا کریمی، وجیهه کریمی، محمدعلی کریمی اصل، علی کشاورز، خلیل کعبی، حسن کمانداری، حامد کنانی، جلال کودریلو، امیر کیارسی، آتیلا کیشی‌زاده، خانواده کیومرثی: ( اتابک، احمد، اصغر، اکبر، بابک، حسین، سامان، سمیرا، فاطمه، محسن و محسن کیومرثی)، عباد گرگری، علیرضا گلزارنیا، سید میثم گلستانی، گونتای گنجالپ، جاوید گونئی، حسن لاهیجی، نگار السادات لاهیجی، عباس لسانی، الهام لطیفی، ژیلا م. شریعت پناهی، محمود ماهری، لیلا مجتهدی، کاظم مجدم، عسگر مجرد، داریوش مجلسی، الهام محبوبی، محبوبه محبی، سوسن محرمی، علی محمدزادگان، یاشار محمدزادگان، بهکام محمدی، بهمن محمدی، روژین محمدی، سامان محمدی، فرحناز محمدی، نسرین محمدی، نوید محمدی نسب آباد، صیاد محمدیان، آزاد محمودی، شهاب مخبری، احمد مختاری، علی مختاری، نسرین مختاری، آیدین مخلص علوی، بلال مراد ویسی، شاهین مرادی، صابر مرادی، عادل مرادی، امیر مردانی، فرنگیز مردای، فرید مریشدی، دکتر شهرزاد مسعودی، دکتر مهرداد مشایخی، اسماعیل مشفقی‌فر، منصور مشفقی‌فر، محمد مصری، کاوه مظفری، مهری معمار حسینی، محمود معمارنژاد، علی معینی، خدیجه مقدم، رضوان مقدم، پروین مقدم خمسه، فرح مقدم مراغی، محمد مقیم بیگی، حسن ملازاده، علی ملازاده، احسان ملاکی، علی ملک، امیر ملک‌زاده، آقامحمد ملکزاده، عزیز ملکزاده، محبوب ملکزاده، رضا منافی، یاشار منتظری مهدوی، حسن منتظمی، حسام منصوری، ناصر منظوری، حمید موسوی، رضا موسوی، هادی موسوی، علی اکبر موسوی خوئینی، اتابک موسوی نسب، کاوه موسی‌پور، هانیه موسی‌پور، سعید موغانلی، لیلا مولا نجف آبادی، عزیزه مولایی، عشا مومنی، رضا مهاجر، زهره مهاجر ایراوانی، حبیب مهاوی، مهدی مهدویان اصل، فرخ مهدی‌پور، مهسا مهدیلی، ایران مهر، خانواده مهرعلی‌بیگلو (احد، اسماعیل، اکرم، اوختای، ایپک، آیدا، آیهان، بهادر، بهرام، بهمن، پریا، پیمان، تقی، جابر، جواد، حسن، حسین، خانیم‌قیز، رستم، رضا، روح‌الله، زهرا، سعید، سکینه، سمیرا، سمیه، سواد، صفر، صمد، عظیم، علی، علی‌اکبر، عنایت، فاطمه، فرحناز، فریبا، قدرت، کلام، لیلی، محمد، مسعود، ملیحه، مهدی، مهدی و نصرت مهرعلی‌بیگلو(، احمد میرزاپور، انور میرستاری، میرعلیرضا میرمعیدی، آزاد نادری، نصیبه نادری، ابراهیم نامدار، حمید نامدار، فاطمه نامدار، محسن نامدار، وحید نامدار، حسن نایب هاشمی، آیلار نبی زاده، علیرضا نبی نجفی، یوسف نجاتبخش، سیامک نجفی، صبری نجفی، آیدین نریمانی، حسن نریمانی، سلامت نریمانی، علی نریمانی، آراز نسیمی، ناهید نصرت، آزاده نصیرزاده، سجاد نصیری، آرش نصیری اقبالی، محمد نظری، دکتر علیرضا نظمی افشار، مهندس سعید نعیمی، مهدی نعیمی، آراز نقش آفرین، شیوا نوجو، توحید نوروزی، صادق نوروزی، حمیلا نیسگیللی، عبدالحسین نیسی، بهنام نیکزاد، رحیم واحدی، زهرا واحدی، سکینه وثوقی، خدیجه ورمزیاری، داریوش ورمزیاری، رشید ورمزیاری، هدایت ورمزیاری، حسین وطندوست، غفار وقری، آیدین وکیلی، حسن ولیزاده، مسعود هارای، دکتر محمد هاشمی، حسن هرگلی ) دمیرچی(،  دکتر محمدرضا هئیت، آزاد یاشام، آراز یحیایی، آرمان یحیایی، دکتر حسین یحیایی، فراز یکیتا، الهام یمینی افشار، بهاءالدین یوسفزاده، فیروز یوسفی.

دوکتور صدیقه عدالتی نین ایتالیا پارلمانیندا چیخیشی

ایتالیا پارلئمانیندا ایکی گونلوک سئمینارین آچیلیش مراسیمینده کی چيخيش

حؤرمتلی ایتالیا پارلئمانی و سئناتینین عوضولرى

خانیم لار، بئی لر

من آزربایجان فدرال دموکرات حرکاتی آدینا و ایران فدرال میللیتلرینین کنگره سینین  بیر عوضوو اولاراق، بو پروقرامی دوزنله-ین یو.ان.پی.او.(دوؤلتسیز میللتلر تشکیلاتی) نا اؤز تشکورلریمی، بیزه بو فورصتی وئردیگی ایچین کی، ایران توپلومونون دموکراسی یه گئچیش یولونداکی مانعلرحقینده اؤز فیکرلری میزی اورتایا قویاق، بیلدیرمک ایستیرم. من  چیخیشیمدا بو مانعلرین آرخاسینداکی تمل ندنلره و بونلاری اورتادان قالدیرما ايستراتژیلریمیز حقینده دانیشاجاغام.

ایراندا دموکراسى یوخلوغونون ان آيدين سببی اؤلکه ده اوتوریتئر بیر دینی دیکتاتورلوغونون حاکیمیتی دیر. 30 ایلدیر کی اؤلکه تئوکراتیک لیدئرلر طرفیندن ایداره ائدیلیر. ایران دوؤلتی ايلاهى رهبرلیک آلتیندا اولدوغونو و ايلاهى یئتکیلیلر طرفیندن ائداره ائدیلدیگینی سؤیله ییر.

تئوکراسی ایرانداکی ایقتیدار سیستئمی نین اساسیدیر. بو ندنله دوؤلت یالنیز ترقی و یئنیلیگه مانع دئییل ، عینی زماندا دوشونجه، ایفاده و ویجدان اؤزگورلوغونو دا یاساقلاماقدادیر.قیساجاسی ایراندا دموکراسى نین تملی اولان هر شئی یاساقدیر.

ایران ایسلام جومهورییتی نین آنا یاساسی ایسلامی، ایرانین رسمی دینی اولاراق تعيين ائديرو آچیقجاسینا شیعه مذهبینه بؤیوک بیر آیریجالیق تانیمیشدیر.بو، ایرانلیلارین آراسینداکی هم رأی لیگی (همبستگی) یوخ ائتمیشدیر.آچیقجا بو آنایاسا ایرانلی لارین برابر وطنداشلیق حقلرینی رد ائدیر و اونلاری بیرینجی و ایکینجی صینیف وطنداش اولاراق صینیفلاندیریر. بو آنایاسا غئیری فارس میللتلره، سنی موسلمانلارا، قادینلارا و دینی آزینلیقلارا آیری سئچکیجیلیک اویقولاماقدادیر.

دموکراسى ائکسیکلیگی نین ایکینجی بؤیوک گؤسترگه سی غئیری فارس ایرانلی لارین اؤلکه نین سیاسی صحنه سیندن حذف اولونمالاری دیر.میثال اولاراق ایران تورکلری ایرانین ان بؤیوک میللتی اولماسینا رغمن سیاسی گوجه صاحیب دئییلدیر.

ایران ایسلام جومهورییتی پهلوی لرین باشلاتدیغی اوزون عؤمورلو سیاسی پیلانی کی هدفی غئیری فارس میللتلری آسیمیله ائتمک ایچین آنا دیللرینی و کولتورلرینی قوللانما حقی نی یاساقلاماقدی، دوام ائتمکده دیر. ایسلامی رئژیم یالنیز بو پولیتیکانی دوام ائتمکله قالماییب، شاهین بو آسیمیلاسیون پولیتیکاسینی داها دا گوجلندیرمیشدیر.نیتی غئیری فارس میللتلرین گلیشمه لرینی ضعیفلتمک و ایران توپلومو ایچینده کی روللارینی یوخا چیخارتماقدیر.

غئیری فارس میللتلرین، ائییتیمده اؤز آنا دیللرینی قوللانما حقیندن یوخسول بیراخیلمالاری یالنیز حاکیم گوجلرین طرفیندن گوج، بیلگی و حاکیمیتین مونوپولیزه ائتمه سیله قالماییب، عینی زماندا تارتیشما، سورقولاما، الشدیرمه و آنالیتیک دوشونمه یتنگی نین(استعداد) ده قیسیتلانماسینا سبب اولوبدور.

غئیری فارس بؤلگه لرینده کی ایقتیصادی گلیشمه ده بو پولیتیکادان بؤیوک درجه ده ائتکیلنمیشدیر. میثال اولاراق کرمان ایالتینده ایقتیصادی یاتیریم درجه سی گونئی آزربایجاندان 300 قات داها چوخدور.

ایسلام دئوریمیندن اؤنجه 1979 ایلینده گونئی آزربایجان اؤلکه ده کی ان گلیشمیش ایکینجی صنعتی شهردی. بیر نئچه ایل سونرا 17. درجه یه دوشدو.

گونئی آزربایجان ایراندا مدرن ائییتیم و مدرسه سیستئمینین قوروجوسودور. ایراندا ایکینجی یونیوئرسیته و ایلک قازئته اورادا تشکیل اولموشدور. آنجاق ایندی ساوادلی لارین ساییسی اؤلکه سطحینده 20. درجه یه دوشموشدور.

ایراندا دموکراتیک گلیشمه نی انگلله ین بیر باشقا اؤنملی سبب ده اؤلکه ده قادینلارین اؤز حقلریندن محروم اولمالاریدیر.ایسلام جومهورییتی نین قورولوشوندان بو یانا ایراندا جینسی آپارتاید یاشانیر. ایران ایسلام جومهورییتی نین آنایاساسی قادینلاری ایکینجی صینیف وطنداش اولاراق ساییر.1979 ایلینده ایسلام جومهورییتی نین قورولماسیندان سونرا بعضی قیسیتلامالار قادینلارا اویقولانمیشدیر، مثلأ ایجباری حیجاب و بعضی پئشه لرده قادینلارین ایستیخداملاری میثال ایچین، حاکیم اولاراق چالیشمالاری یاساقلانمیشدیر.

بو انگللری اورتادان قالدیرماق ایچین بیز آزربایجان فدرال دموکرات تشکیلاتی اولاراق بو استراتژی لری تکلیف ائدیریک:

1= بیزه گؤره ایسلام جومهورییتی نین دییشمه سی، لاییق و دموکراتیک بیر سیستئمین قورولماسی آنجاق قادین حرکاتی، میللیتلرین، ایشچی حرکاتی و اؤزگورلوک حرکاتی نین ایش بیرلیگی ایله مومکوندور.

2= بیز دیش گوجلرین عسگری ایشقالینه قارشیییق و یابانجی موداخیله لری رئژیمین  موخالیفتده اولان گوجلری یوخ ائتمک ایچین بیر بهانه اولاراق قوللاناجاغینا، حاکیمیتده کیلرین گوجونو داها دا گوجلندیره جگینه اینانماقداییک. عسگری رئژیم اؤز سلطنتی نی دوام ائتدیرمک ایچین اونا قارشی اولانلاری یوخ ائدجکدیر.

3= بیز بیرلشیک میللتلرین گوونلیک کونسئیی طرفیندن قبول ائدیلن تحریملری و آوروپا دیش ایشلری باخانلارینین یئنی تکلیفلری نی دستکلیریک. بیز بونلارین ایسلام جومهورییتینه باسقی اویقولایاجاغینا اینانیریق.آنجاق بو تدبیرلرین تمامأ ایران حوکومتینه یؤنلیک اولماسی گرکليگينى و معصوم اینسانلارا ضرر وئرمه مه سی گرکليگينی تأکید ائدیریک.

4= بیزجه ایراندا دیکتاتورلوغون اوزون عؤمورلو اولماسی نین اساس ندنلریندن بیرینین  سیاسی گوجون بوتؤولوکله تهراندا موتمرکیز اولماسیدیر. بو ندنله گوج و نوفوذ ایالتلر آراسیندا بؤلونمه لیدیر.بیز اینانیریق کی فدرال بیر سیستم تهرانداکی گوجون موتمرکیز اولماسینی قیسیتلایاجاقدیر.

ایران ایچین بیزیم اؤنریمیز ائتنیک فدرالیزمدیر.

ایران فدرال جومهورییتی ایران میللتلری نین و ائتنیک قوروپلاری نین گؤنوللو بیرلیگی ایله قورولوب، دموکراتیک و میللی فدرال سیستئمین اساسیندا و ایکی پارلمانلی سیستئمه باغلی اولمالیدیر. بو ائتنیک فدرالیزم تمامن ایرانین میللی و چوخ دیللیى لیک گرچگینه اویقون اولاجاقدیر.

5= بیزجه، یالنیز اويله بير آنا یاسا، ایرانین سیاسی جوغرافی چرچیوه سینده یاشایان اینسانلاری بیر آرایا گتیره بیلیر کی، لایيک ليگه دایانیر و بوتون وطنداشلارین برابر حقلره صاحیب اولمالارینی قارانتی ائدیر، ایرانین چوخ میللتلی اولماسینی و او میللتلرین دیللرینی رسمییته تانیر و ایندیکی سیاسی قورولوشونو بیر ائتنیک فدرالیسم سیستئمله دییشدیریر.

صدیقه عدالتی  2010

بیانیه مطبوعاتی انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران (آداپ)

شبکه بین‌المللی مدافع حقوق کاریکاتوریست‌ها (CRNI) به تبلیغ نفرت توسط حکومت ایران جایزه می دهد

ترجمه فارسی: تصمیم «شبکه بین‌المللی مدافع حقوق کاریکاتوریست‌ها» (CRNI) برای دادن جایزه سال ۲۰۱۰ شجاعت در کاریکاتور مطبوعاتی به مانا نیستانی به خاطر انتشار کاریکاتور نژادپرستانه و تحقیر آمیز در سال ۲۰۰۶ بر علیه جامعه آذربایجانی در ایران٬ ما را دلسرد و نا امید کرده است.

آداپ قویا تأکید می کند که٬ “در ایران٬ تحقیر و توهین به اقلیت های اتنیکی (غیر فارس) شجاعت نمی خواهد. در ایران حقوق اولیه میلیونها اقلیت [غیر فارس] انکار می شود و آنها با تبلیغات مورد حمایت دولت تحقیر می شوند. در ایران شجاعت واقعی اصرار برای دادن حقوق اولیه زبانی و فرهنگی به اقلیت های اتنیکی ساکن این کشور خواهد بود…” این جایزه به اصطلاح شجاعت در حالی به مانا نیستانی داده می شود که ترکهای آذربایجان درگیر مبارزه ای همه گیر با نژادپرستی برای بهبود وضعیت حقوق بشر و حرمت انسانی خود در ایران هستند.

نیک آهنگ کوثر٬ عضو هیئت مدیره CRNI و کسی که جایزه را از طرف مانا نیستانی قبول کرد٬ اظهار می کند که “سوسکها ارتباطی با جنسیت ندارند٬.” آداپ موافق است ولی تأکید می کند که تجویز چنین چیزی شناعت را در تمام دنیا تشویق می کند. در ماه فوریه سال ۲۰۰۶ روزنامه دولتی «همشهری»٬ با هدف به سخره گرفتن و انکار حادثه ای دردناک در تاریخ بشر٬ فراخوانی برای «مسابقه بین المللی کاریکاتور هولوکاست» منتشر کرد. چند ماه بعد٬ در ماه مه سال ۲۰۰۶ «روزنامه ایران»٬ یک نشر دولتی دیگر اقدام به انتشار کاریکاتوری کرد که ترکهای آذربایجان را به «سوسک» تشبیه می کرد ـ کلمه ای که هدایت کنندگان قتل عام نژادی رواندا در مورد یکی از اتنیکهای رواندا به کار برده بودند. بعد از فراخوان فوق الذکر روزنامه همشهری٬ سرانجام در ماه آگوست سال ۲۰۰۶ جهان اوج نفرت پراکنی را در نمایشگاه انکار هولوکاست در تهران مشاهده کرد. آداپ می خواهد دقت جامعه جهانی را به این واقعیت جلب کند که کاریکاتور مانا نیستانی نمونه ای از ادبیات نفرت و نژادپرستی است که در آن جامعه وجود دارد و وسیله است برای قربانی کردن و به حاشیه راندن آذربایجانیها در ایران. این از نوع همان فعالیتهایی است که قبل از نسل کشی های هولوکاست و رواندا صورت گرفت و به کشته شدن میلیونها نفر منجر شد. در اعتراض به این کاریکاتور٬ صدها هزار آذربایجانی به خیابانها ریخته و طی اعتراضات مسالمت آمیز کاریکاتور و دولت ایران را که منتشر کننده کاریکاتور مانا نیستانی بود٬ محکوم کردند. متأسفانه پاسخ حکومت بسیار خشونت آمیز و با کشتن و زخمی نمودن عده ای و بازداشت صدها نفر همراه بود. دولت برای فرونشاندن اعتراضات روبه رشد در واکنشی نا موفق اقدام به بازداشت نیستانی کرد.

آداپ آزادی بیان را قبول دارد ولی سؤال آداپ اینست که آیا CRNI از عواقب ناشی از تجلیل از چنین کارتون نژادپرستانه ای باخبر است یا نه؟ آیا CRNI و سازمانهای حمایت کننده از آن مانند سوروس و یونسکو٬ می دانند از چه چیزی تجلیل کرده اند؟ توضیحات نیک آهنگ کوثر تلاشی است برای کم اهمیت نشان دادن مرض دردناکی که در جامعه ایرانی ریشه دوانده است.

با دادان نشان شجاعت به نیستانی٬ CRNI به طور واضح بر خلاف این آرمان خود عمل کرده است که می گوید: ” شخصی با یک قلم و تکه ای کاغذ می تواند٬ میدان بازی را برای افرادی هم که از حقوق شهروندی محروم شده و مورد ظلم قرار گرفته اند هموار کند.” این جایزه کسانی را که از ادبیات نفرت برای منزوی کردن گروه ها و جوامع بی دفاع استفاده می کنند٬ جسورتر می کند.

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران (آداپ)
فاخته زمانی
رئیس اجرائی
ونکوور٬ کانادا
۲۵ جون ۲۰۱۰

اسنادي از قيام خرداد 85

آزدمو: در آستانه اول خرداد سالروز سلسله قیامهای ملی ، سراسری ، یکپارچه ، مردمی ، مدنی و خشونت گریز شهرهای آزربایجان و سایر نقاط ترک نشین در اعتراض به توهین و تحقیر روزنامه رسمی دولت که در اصل انفجار خشم ملت از سالها ترک ستیزی ، تبعیض ، تحقیر در قالب جوکفارسی ها ، تداوم آپارتاید زباتی – فرهنگی بود ، کانون دمکراسی آزربایجان با گرامیداشت یاد شهدای جنبش مقاومت ملی و بیداری ،  استادی از این حماسه ترکانه را که جناب مهندس صرافی البته با قبول یک مصاحبه مفصل در اختیار آزدمو قرار داده اند را تقدیم می کنیم.

اسنادي از قيام خرداد 85

1- نامه دانشجويان به استاندار آزربايجان شرقي

توضيح: اين نامه توسط دانشجويان تبريز خطاب به آقاي معمارزاده استاندار آزربايجان شرقي نوشته شده، و صبح روز 1 خرداد 1385 حضورا تحويل به استانداري و فرمانداري آزربايجان گرديده، راس ساعت 10 همان روز پاسخ مثبت مسئولين ، به اطلاع دانشجويان و فعالين حرکت اطلاع داده شد.

«استاندار محترم آزربايجان شرقي جناب آقاي معمارزاده

چنانچه استحضار دارند، روزنامه‌ي ايران در تاريخ 23 ارديبهشت طي نوشته‌ و کاريکاتوري، آشکارا به ترکها اهانت نموده‌است. در پاسخ به اين تحقير ملي طي هفته‌ي گذشته دانشگاههاي آزربايجان و همچنين ساير دانشگاه‌هايي که در آن گروه نسبتا قابل توجهي از ترکها حضور دارند، تظاهراتي با شرکت مجموعا يکصدهزار دانشجو به راه افتاده‌است. حال نيز اهالي تبريز با مراجعه به ما دانشجويان، درخواست کرده‌اند، به منظور شرکت مردم شهر در اين اعتراضات، ميتينگي با همان مضمون و شعارها را در داخل شهر برپا کنيم.

از اينرو روز دوشنبه اول خردادماه 1385 راس ساعت چهار در ابتداي راسته‌کوچه گردهم آمده، با شعارهاي زير، به سمت خانه‌ي مشروطيت حرکت خواهيم نمود و نهايتا با قرائت يک قطعنامه، تظاهرات را به پايان خواهيم رساند.

از جنابعالي نيز به عنوان استاندار محترم آزربايجان انتظار داريم که شخصا به اين اعتراضات نمادين مردم ما بپيوندند. ما شما را به شرکت در اين ميتينگ و بيان اعتراض خود دعوت نموده، در عين حال تقاضا مي‌نمائيم به نيروهاي انتظامي و امنيتي دستورات و سفارشات لازم را جهت تامين آرامش و امنيت تظاهرکنندگان صادر فرمايند.

ياشاسين آزادليق

ياشاسين عدالت

منيم ديليم اؤلن دئييل، اؤزگه ديله دؤنن دئييل

تورک ديل رسمي اولسون!

آنا ديلده مدرسه، مدرسه

آزربايجان ميلتي، چکنمز بو ذيلتي

آزربايجان اوياقدي، وارليغينا داياقدي

آزربايجان اوياقدي، اؤز ديلينه داياقدي

2- متن خطابه‌ ميتينگ 7 خرداد در مقابل مجلس

توضيح: اين خطابه‌، براي قرائت در ميتينگ 7 خرداد 1385 در مقابل مجلس شورا تهيه شده بود.

در آن روز به‌ علت محاصره‌ي چندحلقه‌اي مجلس و بگير و ببندهاي گسترده امکان اجتماع فعالين ميسر نشد و لذا چند روز بعد  (با افزودن موخره‌اي کوتاه در تقبیح محاصره مجلس) عينا در سالن اجتماعات  دانشگاه  علم و صنعت در 13 خرداد توسط عليرضا صرافي قرائت شد.

نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي

شايد خود بهتر از همه ميدانيد که در يکي دو هفته‌ي اخير چه بحراني فضاي آزربايجان تسخير کرده است.

طوفاني از آزربايجان  به‌پا خواسته، که فقط زبانه‌هايي از آن به اينجا کشيده‌ شده‌است.

کبريتي که  «ايران» کشيد،  آتشي ساخت و عاقبت عقده‌‌‌هاي  ناگشوده‌ي ميليونها انسان را به آتشفشاني از عصيان بدل کرد، بسياري جان خويش را باختند، بسياري به غل و زنجير کشيده شدند و در اين ميان شايد کم ارجترين چيزي که سوخت، همان روزنامه‌‌اي بود که خود کبريت کشيده‌بود.

مي‌پرسيد: آزربايجاني‌ها با اين قيامهايشان چه ميخواهند؟ ما که روزنامه را بستيم و خاطيان را به زندان افکنديم!

اما شما خود نيک ميدانيد که آن روزنامه‌ي خاطي، تنها مستمسکي براي فوران آتشفشان خشم فروخفته‌ي ما بود.

خواسته‌ي  اصلي مردم ما را به راحتي مي‌توانستيد از شعارهاي آن دريافت کنيد که همانا تامين حقوق زباني و رسميت آن البته به مفهوم دموکراتيک کلمه (و بدون نفي زبان ها و فرهنگهاي ديگر) است، معناي مشخصتر و اجرائي‌تر آن  عبارت است از آموزش به زبان مادري، اختصاص يک شبکه راديو تلويزيوني سرتاسري به زبان ترکي و آزادي استفاده از آن در حوزه‌هاي اداري، قضايي و حقوقي.

ملت ما خواستار رفع تبعيضات آشکار در بودجه‌بندي کشورند، به طوريکه بتواند به جبران عقب‌ماندگي‌هاي تحميلي و مزمن  واحدهاي ملي (و در صدر آنها آزربايجان)  که ناشي از سياستهاي تبعيض‌آميز گذشته بوده بپردازد.

مردم ما خواستار آزادي زندانيان سياسي به خصوص زندانيان سلسله قيام‌هاي شهري  آزربايجان و تامين آزادي بيان، آزادي تشکيل احزاب، آزادي اجتماعات و راهپيمايي‌ها هستند.

ناگفته پيداست که اين خواست‌ها حداقل مطالباتي‌اند  که هيچ منافاتي هم با اصول قانون اساسي نداشته در انطباق کامل با رسالت غائي اديانند و چون عين بسط عدالت  و تامين آزادي در گوشه‌اي از  جهانند، از اين منظر نيز هماهنگ و همسو با پرنسيپ‌ها و نورمهاي جامعه ي جهاني‌اند.

اما اين خواسته‌ها تنها و تنها  با موازين مذهب شوونيسم در تضاد مطلق است!

به‌زعم شما حرکت در مسير قانون و تامين رضايت دين و دنيا و موکلينتان مهم‌تر است يا تاييد و رضايت مشتي عقب‌مانده‌ي متحجر و زياده‌خواه شوونيست؟

ميگوئيد: ما از اين خواسته‌ها که  به يکباره مطرح شده‌‌اند، خبر نداشتيم .

ما نيز مي‌پرسيم آيا بيست و هفت سال صبر و حوصله همراه با طرح منطقي مسئله‌ي ملي، برايتان کافي نبود؟  در اين مدت  نه تنها اقدامي در جهت حل و فصل آن به عمل نيامد، بلکه به تدريج دلقکاني نيز وارد معرکه شدند که اينجا و آنجا (و گاه با استفاده از امکانات دولتي) به تحقير مردم پرداختند؟

آزربايجانيها تاکنون طي صدها نامه‌ي سرگشاده، قطعنامه، بيانيه و حتي مراجعات فردي و حضوري… خواستار تحقق اصولي از قانون اساسي  ناظر بر حقوق مردم  (از جمله حقوق زباني و فرهنگي اقوام و ملل ايراني) شده‌اند ، همه‌ي اين نامه‌ها بي‌هيچ اعتنايي به بايگاني سپرده شده‌اند و دريغ از يک پاسخ خشک و خالي از مسئولين وقت.

آزربايجانيها در قالب مراسم متعدد و رفتارهاي خاص انتخاباتي نشان داده‌اند که حساسيت زيادي نسبت به حقوق پايمال شده‌ي ملي‌شان دارند و خود نمايندگان آزربايجان  نيز حداقل  قبل از  انتخابات، نشان مي‌دهند که آنها هم به اين مسائل حساسند. آنرا مي‌شناسند و عموما با وعده‌هايي چون «تلاش در جهت حفظ و بالندگي زبان و فرهنگ آزربايجاني  و کوشش در جهت رفع تبعيضات اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي و ….»  به ميدان ميايند.  پس چنين نيست که مجلس يا مجلسيان از صورت مسئله بي‌خبر باشد.

تا کنون دو بار طي دوره‌هاي ششم و هفتم مجلس، نمايندگان آزربايجان خواستار اجراي اصل 15 قانون اساسي شده‌اند، اما هر بار مجلس بي‌اعتنا به مبرم بودن قضيه، از تصويب آن امتنا ورزيده است.

آري نمايندگاني که با تصويب برخي تک‌تبصره‌ها براي اربابان قدرت راهگشائي‌ها مي‌کنند و گاه ساعتها وقت خود را صرف مذاکره پيرامون طرح «خود دکترنمائي» (اعطاي مدرک دکترا براي خود) مي‌کنند، هنوز نتوانسته‌اند، حتي يک ماده‌ي قانوني در زمينه‌ي تثبيت حرمت زبان و فرهنگ و حقوق اقوام و ملل ايراني در طول ربع قرن آزگار به تصويب برسانند و سلسله‌ مسائلي با ريشه‌هاي عميق در ارکان هويت دوسوم اهالي کشور را همچنان بدون راهکارهاي قانوني لاينحل باقي گذارده‌اند، تا بلاخره مردم مجبور شوند با صرف هزينه‌هاي مادي و انساني گزافي به عصيان برخيزند.

آري وقتي ساز ملي ما را بر سر نوازندگان ميهمان مي‌شکنند،

وقتي ميراث فرهنگي پدرانمان در راستاي تحقق سناريوي محرفين تاريخ مردم منهدم مي‌شود،

وقتي صداوسيما با طرح فاصله‌ي اجتماعي عملا به تعميق فاصله‌ي اجتماعي دامن مي‌زند و طي بخشنامه‌ها و مصوبه‌هاي مغرضانه حداقل ساعات خودشان به مثلا زبان و لهجه‌هاي محلي اختصاص مي‌دهد که در عين حال يکي از نتايج آن تخريب زبان مردم است،

وقتي همين رسانه‌هاي عمومي اجازه ندادند حتي نطق نمايندگان رسمي ملت را که به دفاع از بخشي از خواسته‌هاي به‌حق مردم مي‌پردازند، پخش کنند،

وقتي شانس ورود به دانشگاه در آزربايجان نصف شانس ورود به دانشگاه در استانهاي مرکزي است،

وقتي رتبه باسوادي در آزربايجان اين مهد آموزش نوين مشرق زمين،  از رتبه اول به دهم در دوره‌ي پهلوي و از دهم به بيستم در دوره‌ي پساپهلوي نزول مي‌کند،

وقتي به خاطر استمرار شيوه‌ي سوادآموزي بي‌مادرانه (زبان‌آموزي به زبان غير مادري) بالاترين افت تحصيلي از آن آزربايجان و ساير واحدهاي ملي مي‌شود،

وقتي سهم بودجه‌بندي اختصاصي معادن يک استان مرکزي در طول 8 سال دوران سازندگي آقاي هاشمي رفسنجاني بيش از 300 برابر بودجه نظير در چهار استان شمال غربي آزربايجان غربي – شرقي اردبيل و زنجان است.

وقتي به‌علت عدم برنامه‌ريزي براي توسعه و سرمايه‌گذاري در آزربايجان طي هشتاد سال اخير همواره مهاجرفرست‌ترين منطقه کشور شده‌است.

وقتي تاريخ ما را، نامهاي جغرافيايي ما را و حتي نام زبان و ملت ما را تحريف مي کنند، و آنگاه مهر سکوت بر لبانمان بزنند، تعجبي ندارد که مردم اينبار از زبان سرخشان پرچمي سازند و بر فراز  سر خويش به اهتزار در آورند .

انتظار مي‌رود نمايندگان محترم مجلس بتوانند توضيح قانع‌کننده‌اي در پيشگاه ملت بدهند که چرا تاکنون نخواسته‌ يا نتوانسته‌اند اصول ناظر بر حقوق مردم و به خصوص اصول 15 و 19 و 48 قانون اساسي قسم‌خورده‌شان را به اجرا در آورند، آيا  اين حق مسلم موکلين آنها فداي کدامين مصلحت و ملاحظه‌اي شده‌است؟

و اگر هنوز با گذشت بيست و هفت سال بناي اجراي اين اصول را ندارند،  چرا آنها را لغو نمي‌کنند تا جايي براي طرح ادعاي بيشتر  نباشد؟!

چرا بانيان و مجريان سياستهاي تبعيض‌آميز اقتصادي، فرهنگي و مسببين اختناق مضاعف سياسي آزربايجان تا کنون مورد استيضاح قرار نگرفته‌اند؟!

ما از نمايندگان محترم مجلس انتظار داريم تا لااقل پس از سلسله قيامهاي ترکان در ايران ساکت ننشيند و (به تاسي از آن تک نماينده جسور آزربايجاني) با خواسته‌هاي قانوني و برحق مردم هم‌صدا شده و از اينکه سيستم به‌غايت لَخت و ناکارامد سانتراليسم بوروکراتيک اداري را زير سوال برند، نهراسند.

نمايندگان محترم مجلس، تجربه‌ي تاريخي نشان داده است که اگر مجلس نتواند خواسته‌هاي مردم را بتاباند،  آنگاه مجلس اصلي در خارج از دربهاي آن و با حضور ميليوني مردم شکل خواهد گرفت.

به ياد داشته باشيد که شيخ محمد خياباني نماينده‌ي دموکرات آزربايجان که از جوّ ارتجاعي مجلس به تنگ آمده بود سخنراني خود را در سبزه ميدان تهران و در ميان مردم انجام داد و از آنجا به آزربايجان آمد و شش ماه تمام حساب مردم ما را از ارتجاع حاکم مرکزي بريد.

به ياد داشته باشيد که در دهه‌ي بيست با رد اعتبارنامه‌ي دو وکيل اول آزربايجان چه حوادث مهمي در تاريخ ما روي داد.  پيشه‌وري به آزربايجان بازگشت و گفت ما راه دموکراسي را برگزيده‌ايم و اگر تهران بخواهد در آغوش ارتجاع بماند، همراهي ما را از دست خواهد داد.

جنبش ملي شدن نفت را نيز حتما به ياد داريد،  مصدق‌السلطنه مجلس را رها کرد و به جمع مردم پيوست و گفت: مجلس واقعي همين جاست و به دنبال آن جنبش ضد امپرياليستي ملي کردن نفت، جان تازه‌اي گرفت.

شما به کرسيهاي  مجلسي تکيه داده‌ايد که اولين مجلس قاره کهن آسياست. در اين مجلس اولين قانون اساسي اين قاره به دست نمايندگان ملت تصويب شده است. قانوني که نويسندگان آن کوچکترين نيازي به تصريح زبان رسمي کشور نديده‌اند، چرا که حقوق زباني مردم در آن ايام جزو بديهياتي بوده که مورد تعرض احدي هم نبوده است.

اما اکنون با عقب‌گردي که شوونيستها به جامعه‌ي ما تحميل کرده‌اند،  زبان   بهانه‌اي  براي اثبات ارجحيت و برتري و فخرفروشي قومي بر قوم ديگر شده و فرهنگ‌هاي اصيل اکثريتي از جامعه پيش پاي منافع نامشروع اقليتي زياده‌طلب ذبح مي‌شود.

نمايندگان محترم، قصد من از اين سخنان کوتاه صرفا هشداري بود که تا وقت است، مردم خويش را دريابيد!

و اگر جسارتي در لحن ترکانه‌ام يافتيد، بر من خرده  مگيريد،  همه از گرماي آتشي‌ست که در آزربايجان  شعله مي‌کشد.

تهران-7 خرداد 1385

موخره:

آقايان نماينده!

شما درست در ساعتي  مجلس را ترک کرديد و حريم آنرا به دست نامحرمان تا‌بن دندان مسلح سپرديد که موکلين‌تان براي تظلم و دادخواهي روي بدان آورده بودند.  چگونه اجازه داديد که پس از گذشت يک قرن از فجايع لياخوف بار ديگر همان مناظر شرم‌آور محاصره‌ي مجلس ملي تکرار شود؟

شما دروازه‌ي خانه‌ي ملت را به روي ملت بستيد، دروازه‌اي که از سر دولتِ  همين ملت  به رويتان باز شده بود!

طاقت مهمان نداشتيد، خانه را نه به مهمان که به ددخوياني گذاشتيد که  ما را از  آستان مجلس  راندند و تاراندند . آستاني که قرني پيش از اين خون پدران و اشک مادرانمان به پاي پي و ستونش  ريخته‌بود.

چه پاسخي به موکلينتان داريد؟

بترسيد از روزيکه مردم آنقدر از شما فاصله گرفته باشند که ديگر نخواهند براي دادخواهي روي به درگاهتان آورند!

بترسيد از روزيکه شما را نيز در جناح عمله‌ي ظلم ارزيابي کنند.

شما که براي خدمت به مردم سوگند خورده بوديد، درد مردم نشنيديد و زير سايه‌ي سلاح پشت به مردم کرديد، دير نيست روزي که مردم مجلس ملي خويش را درغياب ميمونتان برپا دارند.

آينده از آن ماست!

زنده باد حرکت ملي آزربايجان!

QADIN HAQLARI / حقوق زنان / WOMEN RIGHTS

Birləşmış Millətlər Təşkilatının Qadınların Hüquqlarının Pozulmasının Aradan Qaldırılması Haqqında Uluslararası Sözləşməsı

Bölüm 1

Maddə 1
Bu Sözləşmənin istəkleəri “Qadınlara qarşı ayrı-seçkilik” anlayışını aradan qaldırma ilkəsinə dayanaraq, qadınların toplumsal eləcədə ayilə durumunundan asılı olmayaraq, onların bütün Siyasi, Ekonomik,Toplumsal, kültürel, şəxsi ya da bir başqa alanda qadınların insan haqları və əsas özgürlüklərinin tanınmasını, eləcədə həyata keçirilməsdir. Bu haqq və özgürlüyin qarşısın almaq sözləşməyə zid sayılır.

Maddə 2
Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər qadınların hüqüqlarının pozulmasının bütün formalarını qınayır və bütün uyğun yollardan dəyərlənərək, gecikdirilmədən qadınların hüquqlarının pozulmasının aradan qaldırılmaq siyasətini yürütməyi üstələnir və bu istəklə aşağıdakı görəvləri yerinə yetirirlər:

a. Qadınlarla kişilərin hüquq birliyi ilkəsini dövlət anayasalarına ya da başqa yasalara yerləşdirib, uyğun ve yasal yollarla bu ilkəni həyata keçirilməsini yerinə gətirmək;
b. Qadınların hüquqlarının pozulmasını qadağan edən gərəkli uyğun yasalar yaradıb və başqa uyğun yolları mənimsəmək;
c. Qadınlarla kişilərin hüquq birliyi ilkəsi üstündə qurulmuş, qadınların hüquqlarının yasal yollarla savunmasını düzəltmək və bu işi bilən ulusal məhkəmələri və ya başqa toplumsal quruluşlar yoluyla bu hüquqların pozulmasının qarşısını almaq;
d. Qadınların hüquqlarının pozulmasının qarşısını alıb və bütün toplumsal quruluşların bu yollda işləmələrinə təminat vermək;
e. Hər hansı bir şəxs və ya quruluş tərəfindən qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyi aradan qaldırmaq üçün bütün gərəkli və uyğun önləmələr almaq ;
f. Qadınların hüquqlarının pozulmasına yər verən yasaları, düzükləri, gələnəkəri, törələri deyişdirmək və ya aradan aparmaq istəyi ilə olumlu tədbirlər almaq;
g. Qadınların hüquqlarının pozulmasına yər verən bütün məhkəmə yasalarını aradan qaldırmaq.

Maddə 3
Sözləşməyə qoşulan Dövlətər kişilərlə eşit hüquqlar üzərində qadınların insan hüquqlarına özəliklə siyasi, toplumsal, ekonomik və kültürel haqlarına yiyə olmalarını və onların bu alanda özgürlüklərini garanti etməli, eləcdə qadınların irəliləşmələrində önəmli yasalar yaratmalıdırlar.

Maddə 4
1. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər tərəfinden kişilər və qadınlar arasında hüquq birliyini tezliklə həyata geçirmək üçün alınan keçici önləmlər, sözləşmənin bəlirlədiyi kimi hüquların pozulması anlamında başa düşülmiyəcək və heç bir şəkildə eşitsizlik və ya ayrı-ayrı standartların qorunub saxlanması anlamında işlədilmiyəcəkdir. Bu keçici önləmlər hüquq birliyi ilkəsinin istəklərinə çatandan sonra aradan qaldırılacaqlar.
2. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər tərəfindən analıq hüquqlarının qorunmasına yönədilmiş özəl önləmlər sözləşməni də içərisinə alaraq hüquqların tapdalanmasına yol açmayacaqdır
3. Maddə 5
4. Sözləşməyə qoşulan Dövlətələr aşaığıdakı bütün gərəkli önləmləri alacaqlar:
a. Hər iki cinsdən birinin aşağı səviyədə olması və ya üstünlüyü düşüncəsini toplumda olan toplumsal və kültürel gəlenəkləri deyiştirmək və ya aradan qaldırmaq;
b. Analıq anlayışının toplumsal bir görəv kimi anlaşılmasını və uşaqların yətişdirilməsini qadın və kişinin ortaq sorumluluquna getirilməli. Hər şeydən öncə uşaqların durumu və çıxarı gözə alınmalıdır.

Mdddə 6
Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər qadın alverinin bütün formalarının, fahişəlikdən qazanc üçün işlədilməsinə son qoymaq üçün bütün gərəkli önləmlər eləcədə yasal önləmlər alacaqdır.

BÖLÜM 11
Maddə 7
Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər ölkənin siyasi ve toplumsal həyatında qadınların hüquqlarınin pozulmasınin aradan qaldırılması üçün bütün gərəkli önləmləri alacaqdır. Özəliklə kişilərlə eşit hüquqlar üzərində qadınların aşağıdakı hüquqlarını yerinə yətirəcəklər:
a. Bütün seçkilərdə və xalq oylamalarında səs vermək və bütün dövlət seçkili organlarına seçilə bilmək hüququ;
b. Hökumətin siyasətinin hazıranmasında və həyata keçirilməsinə qatıla bilımək, dövlət sturkturlarında görəv ala bilib və onları yerinə yetirmək;
c. Ölkənin siyasi və toplumsal həyati ilə bağlı olan, hökumətə bağlı olmayan birliklərə və qurumlara qatıla bilmək.

Maddə 8
Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər qadınlarla kişilərin eşit hüquqlar üzərində heç bir yasa pozuntusu olmadan qadınların öz ölkələrini uluslararası düzeydə təmsil etmək və uluslararası quruluşların işinə qatılmaq üçün imkanlar yaratmaq istəyilə bütün gərəkli önləmləri almalıdır.

Maddə 9
1. Sözləşməyə qoşulan Dövlətər qadınlara kişilərə eşit hüquqlar üzərə öz vətəndaşlıqını ayırd edə bilmək, dəyişmək və ya qoruyub saxlamq hüququ verəcəklər. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər qadınların evləndikdə və ya evlilik çağı ərin öz vətəndaşlıqını dəyişdikdə qadının vətəndaşlıqını otomatik olaraq dəyişilmyəcəyinə təminat verəcəklər.
2. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər uşaqların hansı vətəndaşlıqı alamalarında qadınlarla kişilərə eşid hüquqlar tanıyacaqlar.

BÖLÜM 111
Maddə 10
Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər eyitim alanında qadınlara kişilərə eşit hüquqların verilməsini yerinə yetirmək istəyilə, qadınların hüquqlarının pozulmasını aradan qaldırmaq və bunun qarşısında qadınlarla kişlərin hüquq eşitliyi ilkəsinə dayanaraq aşağıdakıları bütün gərəkli önləmləri alacaqlar:
a. İstər şəhər, istərsə də kənd yerlərində olan bütün eyitim quruluşlarında eyitim və diplom almaq üçün, istənilən peşəyə yiyələnmək üçün eşit şərtlər irəli sürülməsi, bu eşitliyə məktəb öncəsi, genəl eyitim, tekniki peşə və yüksək tekniki eyitimi və peşə hazırlığının bütün çeşitlərində təminat verilməli,
b. Eyni eyitim programı, eyni sınavlar, eyni standardlar üzərində uzmanlaşmış öyrətmənlər və eyni stndardlarla tikilmiş mektəblər və eyitim gərəklərinə yiylənmək,
c. Dərsliklərin və məktəb programlarının yenidən gözdən keçirilməsi və yeni tədris metodlarının uyqulanmasıyla öncədən yerləşmiş qadın və kişi ayrı-seçkilyi üzərində qurulmş gələnəkləri aradan qaldırmaq,
d. Burs və başqa eyitim yardımlarından düzgün imkanlar yaratmaq,
e. Eyitimdə qadınlarla kişilərin arasında olan boşluğu aradan qaldırmaq üçün eyitimin davam etdirilməsi porogramları və eləcədə oxuma-yazma savadı olmayan yaşlıların savadlanmasına eşit imkanlarn yaradılması,
f. Qız örəncilərin məktəbdən tez ayrılmasının sayısının azadılması və məktəbi bitirmədən ayrılan qızlar və qadınlara eyitim programlarının düzəldilməsi,
g. Spor və bədən yetişdirilməsində qadınların fəal qatılmaları üçün eşit imkanların yaradılması,
h. Qadınların sağlamlığının qorunması və ailənin yaşyışnın yaxşılaşdırılması eləcədə uşaq doğmu ilə bağlı bilgi yayılmalı.

Maddə 11
1. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər iş alanında qadınların hüquqlarının pozulmasını aradan qaldırmaq üçün, hüquq eşitliyi ilkəsinə dayanaraq qadınlarla kişilərə eyni hüquqlara yiyələnməyə aşağıdakı önləmləri alacaqlar:
a. Bütün insanların toxunulmaz olan iş haqqı,
b. Eyni ış olanağlarından yararlanmaq hüququ, eləcədə iş yerinin seçilməsində eyni ölçülərin işlədilməsi,
c. Özgürcəsinə peşə və iş seçmək, işlə bağlı bütün olanağlardan və üstünliklərdən eləcədə yüksək eyitimdən yararlanmaq,
d. Eyni işlə işliyən qadınlarla kişlərin işlərinə eyni dəyeri və eyni gəliri eldə etmək hüququ,
e. Gəlirli izinə çıxmaq, işsizlik, xəstəlik, əlilik, qocalıq və işləmək gücünün olmadığında toplumsal güvənlik hüququ,
f. İş yerlərində sağlamlığın qorunması eləcədə qadınların uşaq doğmaq hüququ.
2. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər, evlilik və analıq nədəniylə qadınlara qarşı olan ayrı-seçkiliyi aradan qaldırmaq və onların işləmək hüququnu qorumaq üçün aşağıdakı önləmləri alacaqlar:
a. Boyluluq və ya analıq izininə görə və ya evliliyə bağlı hər hansı nədənlərə görə işdən çıxardılmağı yasaqlamaq,
b. Öncəki iş yerini, əmək haqını və başqa toplumsal hüququnu itirməmək şərtiylə haqqı ödənilən analıq izinini dəyərləndirmək,
c. Ata-analara öz ailə görəvlərini iş görəvlərilə birləşdirməyə imkan verən,onlara toplumsal yardım eləcədə uşaq bağçaları olağanlığı yaratmaq,
d. Ziyanlı sayılan işlərdə işləyən qadınların boyluluq çağı qorunmasını yerinə gətirmək.
3. Bu maddədə yər alan məsələlərlə bağlı qoruyucu yasalar, bilimsəl və teknik biliklərin işığı altında yenidən gözdən keçiriləcək, gərəksə deyiştiriləck, yeniləşdiriləcək ya da aradan qaldırılacaqdır.

Maddə 12
1.Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər sağlamlığın qorunmasında qadınların hüquqlarının pozulmasını aradan qaldırmağa və bunun yerinə sağlamlığı qoruyan quruluşlardan dəyərlənməsində qadınların kişilərlə eşit hüquqlarını yerinə yetirmək üçün bütün gərəkli önləmləri alacaqlar,
2. Olan maddənin 1-ci bəndinin istəklərindən asılı olmayaraq, sözləşmədə olan dövlətlərin, qadınların boyluluq çağı, doğum və doğumdan sonrakı dönəmdə qadınların uyğun xidmətlərdən dəyərlənmələrini, gərəkli olursa onlar üçün ayrılmış pulsuz xidmətlərdən dəyərlənmələrini eləcədə boyluluq və ya əmizdirmə çağı yaxşı bəslənmələrini yerinə gətirəcəklər.

Maddə 13
Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər ekonomik və toplumsal həyatın başqa dallarında qadınların hüqüqlarının pozulmasının aradan qaldırılmasına və bunun yerinə qadınlarla kişilərin hüquq eşitliyi ilkəsinə dayanaraq, qadınların aşağıdakı hüquqlarını əldə etmək üçün bütün gərəkli önləmləri alacaqlar;
a. Ailə yardımı hüququ,
b. Bankdan borc etmə, girov qoymaq yoluyla borc almaq və ya başqa kiridilər almaq hüququ,
c. Eyləncə, dincəlmək, spor və kültürel həyatın bütün yönlərinden dəyərlənmək hüququ.

Maddə 14
1. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər kənd yerlərində yaşayan qadınların üzləşdiyi çətinlikləri və onların öz ailələrinin ekonomi baxımından ayaqda qalmaları üçün olan rollarını eləcədə bu qadınların ekonominin gəlir gətirməyən sektorlarındakı işini gözə alacaqlar və olan sözləşmənin hökümlərinin kənd yerlərində yaşayan qadınlara uyğulamaya gərəkli bütün önləmləri alacaqlar.
2. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər kənd yerlərində yaşayan qadınların hüquqlarının tapdalanmasını aradan qaldırmaqa və bunun yerinə qadınlarla kişilərin hüquq eşitliyi ilkəsinə dayanaraq, qadınların kəndin irəliləşməsində aktiv qatılmalarını və bundan gəlir əldə etmələrini yerinə gətirmək üçün gərəkli bütün önləmləri alacaqlar. kənd yerlərində yaşayan qadınların aşağıdakı hüquqlarını yerinə gətirəcəklər:
a. Bütün düzeylərdə irəliləşmə programlarının işlənib, düzədilməsində və həyata keçirilməsinə qatılmaq,
b. Sağlamlığı qoruyan və aliə planlanması üçün xidmət edən bütün quruluşlardan yararlanmaq,
c. Toplumsal güvənlik programlarından doğru düzgün yararlanmaq,
d. Teknik yetənəkliyini gücləndirib və artırmaq üçün eyitimin rəsmi və ya rəsmi olmayan formalarından yararlanmaq,
e. Eşit ekonomik imkanlarını eldə etmek üçün gəlir verən ya verməyən işlərlə qarşılıqlı yardım grupları və kooperativlər yaratmaq,
f. Bütün toplumsal fəaliyətlərə qatılmaq,
g. Kənd təsərrüfatı kreditlərdən və borclardan yararlanmaq, topraq və əkinçilik reformunda və bunun yanı sıra yenidən yerləştirmə projelərində eşit hüquqlardan yararlanmaq,
h. Uyğun və yetərli yaşam standardlarına yiyələnmək eləcədə ev, sağlamlıq, elektrik, su, gəliş-gediş taşıtları, ilişgi gurma imkanları yaratmaq.

Bölüm 1V
Maddə 15
1. Sözləşməyə qoşulan dövlətlər yasalar qarşısında qadınlarla kişilərlə eşit haqqlar tanıyacaqlar.
2. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər sivil haqqlara gəldikdə, qadınlarla kişilərə eşit hüquqsal yetərlik tanıyacaqlar və bu yetərliyi işlətmək üçün eyni imkanlar verəcəklər. Özəliklə qadınlara sözləşmə bağlamq və mülkiyyətə baxmaq hüququ verəcəklər. Məhkəmə çağları davaların hər aşamasında eşit görüləcəklər.
3. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər qadınların hüquqi yetərliklərini sınırlanmasına yönədilmış bütün sözləşmələri keçərsiz tanımaq düşüncəsiylə razılaşmalıdırlar.
4. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər qadın və kişinin yerləşmə yeri seçmək və onların bir yerdən başqa yerə köçməkdə eyni yasal haqqlar tanıyacaqlar.

Maddə 16
1. Sözləşməyə qoşulan Dövlətlər evlilik və ailə ilişgiləriləində qadınların hüquqlarının tapdalanmasını aradan qaldırmaq üçün bütün gərəkli önəmleri alacaqlar və qadınlarla kişilərin hüquq eşitliyi ilkəsinə dayanaraq, qadınların aşağıdakı hüquqlarını yerinə gətirəcəklər:
a. Evlənmək hüququ,
b. Özgürcəsinə həyat yoldaşı seçmək və ailə qurmaq hüququ,
c. Evlilik çağı ya boşanarkən eşit hüquqlar və görəvlri paylaşmaq,
d. Ailə durumundan asılı olmayaraq, uşaqlarla bağlı ata, anaın eyni hüquq və sorumluluqu var ancaq uşaqların çıxarları birinci eldə gəlməlidir,
e. Uşaqların sayı və onların dünyaya gətirilməsi, eləcədə yetişdirilməsində özgürcə qərar vermək hüquqları və bu hüquqları dəyərlindirilməsində, eyitim, bilgi və başqa olağanları işlətmək,
f. Evladlığa götürmək və ya himayə etmedə ölkənin anayasasına dayanaraq eşit hüquqlar verilməlidir. Hər durumda uşaqların cıxarı ən yüksək düzeydə tutulmalıdır,
g. Ailə adı, iş, peşə yeri seçmək hüququ,
h. Yiyələnmək, bəcərik əldə etmək, yönətim və bənzer başqa işlərdə eşit hüquqlar.
2. Az yaşlı uşaqların adaqlandırılması və evləndirilməsi yasal sayılmıyacaqdır və evlənmək üçün ən düşük yaşın aydınlaşdırılması eləcədə kəbinkəsmənin rəsimi və sənədləşdirilməsinin zorunlu olması üçün, yasal və gərəkli önləmlər alınmalı.

Bölüm V
Maddə 17
1. Bu sözləşmənın istəklərini yerine yetirmək üçün qadın hüquqlarının pozulmasının aradan qaldırılması üzrə komitə yaradılacaqdır. Komitənin içindəkilər sözləşmənin işə başlarkən yüksək düzeydə bilgili olan 18 uzmandan və 35-ci sözləşməyə qatılan dövlət onu təsdiq etdikdən sonra 23 uzmandan oluşacaqdır.
Uzmanlar sözləşməyə qatılan dövlətlər tərəfindən onların öz uluslarının dələgələrindən səçiləcəkdir və bu uzmanlar öz şəxsi olağanları içərisində işləyəcəklər. Dəngəli cografi bölgü, deyişik toplumların təmsil olunması eləcədə hüquqi biçimlər gözə alınmalıdır.
2. Komitə üyələri sözləşməyə qatılan dövlətlər tərəfindən adaylıqları irəli sürülmüş listlərdən gizli səs vermə yolu ilə seçiləcəklər. Sözləşmədə olan hər bir dövlət öz vətəndaşlarından birinin adaylığını irəli sörə bilər.
3. İlk seçim bu sözləçmənən işə başlayandan altı ay sonra keçiriləcəkdir. Hər seçkiyə üç ay qalmış Birləşmiş Millətər Təşkilatının Genel sekreteri sözləşmede olan Dövlətlərə yazılı baş vuraraq onlardan öz adaylarını iki ay içərisində verməyi tapşıracaqdır. Genel Sekreter adaylıqları irəli sürülmüş kəslərin adlarını əlifba sırası ilə düzəlmiş listini söləşmədə olan dövlətlərə göndərəcəkdir.
4. Komitənin üyələrinin seçilməsi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Mərkəzində Genel Sekreter tərəfindən çağırılmış sözləşmədə olan Dövlətlər toplantısında keçiriləcəkdir. Sözləşmədə olan Dövlətlərin üçdə ikisinin yeter sayısı olan toplantıda, en çox ses alanlar ilə toplantıda olan və səs verən dövlətlərin dələgələrinin ən çox səs alanı komitənin üyəliyinə seçilirlər.
5. Komitənin üyələri dörd illik seçiləcəklər. Birinci seçkidə seçilmiş doqquz üyənin sürəsi ikinci ilin sonunda başa çatacaqdır. Doqquz üyənin adları ilk seçimdən sonra komitə başqanından ad çekilərək bilindiriləcəkdir.
6. Komitənin 5 ək üyəsinin səçilməsi bu madənin 2,3 və 4-cü paragraflarının istəklərinə uyğun olacaqdır. Bu şəkildə seçilən iki yədək üyənin görəv sürəsi iki ilin sonunda başa çatacaq və bu iki üyənin adları komitə başqanı ad çekməklə bilindiriləcəkdir.
7. Uzmanların komitədəki görəvi başa çatdıqda boşalan yerlərin doldurulması üçün sözləşmədə olan dövlət öz vətəndaşları arasından yeni uzman verəcəkdir. Yeni uzman komitə tərəfindən bəyənilməlidir.
7. Komitənin üyələri, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Genel qurumunun razılığı ilə alınan qərarlara dayanaraq Birləşmiş Millətlər Təşkilatından aylıq alacaqlar.
8. Sözləşmənin istəklərinin daha etkili olması üçün Birləşmiş Millətlər Genel Sekreteri, komitənin gərəkli personel və əlverişli ortamı yaradacaqdır.

Maddə 18
1. Sözləşmədə olan Dövlətlər, sözləşmənin hükümlərini etkili etmək üçün və əldə edilmış irelilmələri bildirmək üçün aldıqları yasal, adil, yönətsəl və başqa önləmlər haqqında aşağıdakı bilgiləri verməlidirlər:
a. Sözləşmə güc qazandıqdan sonra bir il içində və:
b. Hər dörd ildən bir komitənin göstərişilə.
2. Raporlarda, sözləşmədə irəli sürülən görəvlərin yerinə yetirilməsini etkiliyən nədənlər və çətinliklər açıqlana bilir.

Maddə 19
1.Komitə öz iş yönetim qaydalarını qəbul edir.
2.Komitə iki ilik olaraq öz görəvlilərini seçir.

Maddə 20
1. Sözləşmənin 18-ci maddəsinə uyğun olaraq verilən raporun gözdən keçirməsi və incələməsi üçün Komitə ildə bir yol ən azı iki həftəlik toplantıda görüş keçirir,
2. komitenin toplantıları Birləşmiş Millətlər Təşkilatının mərkəzində və ya komitə tərəfindən bilirlənmiş başqa əlvirişli bir yerdə keçirilir.

Maddə 21
1.Komitə ekonomi və Sosial şura aracılığıyla ildə bir yol öz işləri haqqında Genel Quruma ilik bilgi verəcəkdir və sözləşmədə olan dövlətlər tərəfindən verilmiş raporu gözdən keçirdikdən sonra önerilər və ya məsləhətlər verə bilərlər. Bu önəri və məsləhətlər Sözləşmədə olan Dövlətlər tərəfindən olunmuş açıxlamalarda komitənin raporuna yerləşir.
2.Genel Sekreter komitə raporlarını Qadınların Statusu üzərə komisyona verəcəkdir.

Maddə 22
Uzman quruluşlar onların fəaliyət alanlarınada olan sözləşmə hükümlərinin yerinə yetirilməsinə baxmaq üçün yetginliklər verəcəklər. Komitə uzman quruluşlaraına sözləşmənin yerinə getirilməsinə rapor verməyi tapşıra bilər.

Maddə 23
Bu Sözləşmədə hiç bir şey qadınlarla kişilərin hüquq eşitliyinin əldə edilməsini daha əlverişli eden və aşağıdakılarda öz yerini tapmış hükümləri etgiləmiyəcəkdir:
a. Sözləşmədə olan Dövlətin yasalarına və ya
b. Belə bir Dövlət üçün quvədə olan hər hansı bir uluslar arası sözləşmə, andlaşma və ya razılaşmalara.

Maddə 24
Sözlşmədə olan dövlətlər bu sözləşmədə tanınmış hüquqların yerinə getirilməysi üçün dövlət düzeyində gərəkli bütün önləmləri almalıdırlar.

Maddə 25
1. Bu Sözləşmə bütün Dövlətlərin qolçekməsinə açıqdır.
2. Birləşmış Millətlər Genel Sekreteri bu sözləşməyə bağlı bilgilər almaqa yetgilidir.
3. Bu sözləşmə təsdiq edilə bilər, onun təsdiği üçün bəlgələr Birləşmiş Millətlərin Genel Sekreterinə verilməlidir.
4. Bu sözləşmə bütün Dövlətlərin ona qoşulmasına açıqdır. Bu qoşulma Birləşmiş Millətlərin Genel sekreterinə baş vurduqdan sonra ola bilər.

Maddə 26
1.Bu Sözləşmənin yenidən gözdən keçirilməsi, onun düzədilməsi, deyişdirilməsi önərisi Dövlətlərin istənilən zaman Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Genel Sekreterinə edilə bilər.
2. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Genel Qurumu gerəkli gördukdə belə bir öneri ilə bağlı uyqun qərar verəcəkdir.

Maddə 27
1. Bu sözləşmə, 20-ci təsdiq fermanı və ya ona qoşulmaq istəyi, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Genel Sekreterinə verdikdən 30 gün sonra keçərili olur.
2. 20-ci təsdiq fərmanı və ya ona qoşulmaq üçün Briləşmiş Millətlər Təşkilatının Genel Sekreterine verildikden sonra, bu Sözləşməni təsdiq edən və ya ona qoşulan hər bir Dövlət üçün sözləşmə təsdiq etmə və qoşulma sənədi baş vurduqdan 30 gün sonra keçərili olur.

Maddə 28
1. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Genel sekreteri, Sözləşməyə qoşulma zamanı Dövlətlər tərəfindən edilmiş düzəlişlərin mətnini alıb Sözləşmədə olan Dövlətlərə paylayır.
2. Bu Sözləşmənin istək və görəvlərınə uyğun olmayan və bir araya sığmayan düzəlişlərə yol verilməyəcəkdir.
3. Düzəlişlər Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Genenl Sekreterinə yazılı başvuruyla geri götürülə bilər. Genel Sekreter bunu bütün Dövlətərə bildirir. Belə bir istək başvuru alındığı gündən sonra keçərili ola bilər.

Maddə 29
1. Bu Sözləşmənin açıqlanması və ya uyqulanması Sözləşmədə olan Dövlətlər arasındakı danışıqlar yolu ilə həl edilə bilər. Dövlətlərin birindən istək olarsa məhkəməyə baş vurmaq olar. Məhkəmeyə başvurduqdan altı ay sonra əyər bir uzlaşma yoxsa şikayət uluslararası məhkəməyə verilə bilinər.
2. Sözləşmədə olan hər hansı Dövlət sözləşməyə qolçekərkən və ona qoşularkən maddənin 1-ci paragrafindakı görəvini istəmiyə bilər.
3. Bu maddənin 2-ci paragrafına uyğun olaraq düzəlişlər etmiş Dövlət, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Genel Sekreterinə yazılı başvurmaqla bu düzəlişləri geri götürə bilər.

Maddə 30
Bu Sözləşmə Ərəb, Çin, Fransız, İngiliz, İspaniyol və Rus dilərində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Genel Sekreterində olacaqdır.

Azərbaycan Türkcəsinə çevirən
Efsane Sevigin

Our Standards Concerning the Democracy-Seeking Process and the Green Movement

Statement by A Group of Azeri Activists & Intellectuals Concerning the Green Movement

Our Standards Concerning the Democracy-Seeking Process and the Green Movement

Translated by Frieda Afary

February 21, 2010

Eight months have passed since the start of the anti-dictatorial movement in Iran. This movement, which began by protesting the results of the presidential election, now promises fundamental changes in our society’s political life by giving voice to demands for democracy and freedom…

Although this new, rising movement has been able to take advantage of means such as the Internet and satellites…to introduce itself to the world at large, it has not been able to establish itself as a nationwide movement inside Iran. Thus, so far, the burden of this movement has fallen on the backs of the urban middle class in Central Iran. Its geographical scope has been limited to Tehran and, at most, several other cities. The meaningful silence of Azerbaijan (which is famed for being the vanguard in important political developments in modern Iranian history) is a clear example of this.

The following has to be pointed out: The low level of national consciousness and the superficial understanding of the concepts of freedom and democracy among activists in prior nationwide movements made it possible to create a simple unity of the people. This time, however, the intensification of discriminatory policies, the effects of ethnic oppression on the economic face of Azerbaijan, and the passage of two decades since the new national democratic movement of Azerbaijan have greatly increased the level of consciousness. So much so that any coordination or new unity is conditionally based upon the satisfaction of the minimum demands of the people of Azerbaijan and the preservation of and respect for their independent national actions.

During the past few months, we have seen statements from leaders, intellectuals, and political organizations in defense of the [Green] Movement. All of these statements share the call for democracy, human rights, secularism, free elections, free speech, a free press, free flow of information, and nonviolence…

However, we cannot speak of democracy without specifying its form in Iran’s multiethnic society. We cannot speak of free speech while we remain silent about the freedom to speak one’s language (which is the prerequisite for any freedom of speech), or while we occasionally make use of a literature promoting ancient [Persia] and totalitarianism, a literature rooted in tendencies opposed to human rights and democracy. [The above] constitute some of the defects and contradictions that will ultimately lead to a rash government and limit the benefits of a temporary democracy to Central Iran.

Therefore, while we welcome this valuable movement toward democracy, we the undersigned declare that in our opinion, the political future of the country will have a proper basis for growth and sustainable development if the following principles and issues are enforced and safeguarded. If the leaders of organizations and parties that support democracy pay attention to the following standards, we have no doubt that the basis for greater coordination and harmony among the people can be created.

1. Amending or rewriting the constitution based on the recognition of the collective and individual rights of the Turks and other nationalities.

2. Guaranteeing the sustainability of democracy in Azerbaijan and other national entities through the formation and defense of state legislatures, civil society institutions, workers’ unions, a free press, and state-based parties.

3. Recognizing the Turkish language through the use of the mother tongue as the language of instruction at schools and universities, and the dedication of a nationwide radio and television network to this language…

4. Guaranteeing equal rights to women in all arenas, and recognizing independent women’s organizations in Azerbaijan and other national entities.

5. Condemning all expressions of inhumane violence, whether contempt, discrimination, or torture (physical or emotional). Abolishing prison sentences for dissidents, participants in civil society, and political activists and promoters of all creeds.* Categorically abolishing the death penalty.

6. Safeguarding the participation of Iranian nationalities in the central government, commensurate with their population size.

7. Cultural detoxification via the correction of textbooks and programs on the Voice and Face of Iran [Iran’s radio and television network] that currently promote the superiority of a particular ethnic group and religion over others.

8. Recognition of freedom of thought and religion. Safeguarding equal rights for religious minorities and recognizing their independent organizations in the national entities.

9. Amending all laws that are contrary to the content of the Universal Declaration of Human Rights, its conventions, and supplements.

10. Decentralization and the abolition of all symbols of discrimination. The creation of equal economic, social, cultural, and political conditions through allowing the people of Azerbaijan and other national entities to manage their own affairs.

*Based on Daryoush Ashouri’s suggestion, I have translated fa’alin-e aqidati as “promoters of all creeds.”

قایناق:

http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/tehranbureau/2010/04/azeris-the-green-movement.html

حامیان جدید ( 170 امضای جدید ) بیانیه معیارهای ما در رابطه با روند دموکراسی‌ خواهی و جنبش سبز

بیانیه جمعی از فعالین ملی و مدافعین حقوق مردم آذربایجان

(دوم اسفندماه 1388 برابر با 21 فوریه 2010 روز جهانی زبان مادری)

 

بیش از هشت ماه از آغاز جنبش ضد استبدادی ایران می‌گذرد. جنبشی که با اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری شروع شده بود، اینک با طرح شعارها و خواست‌هایی چون دموکراسی، آزادی و… نویدبخش تغییرات اساسی در حیات سیاسی جامعه شده است.

هرچند این جنبش نوپا با بهره‌گیری گسترده از امکانات ارتباطاتی همچون اینترنت و ماهواره و… توانسته است در سطح وسیعی خود را به جهانیان معرفی کند، اما هنوز به دلیل برخی کاستی‌ها و نارسائی‌ها نتوانسته به صورت یک جنبش فراگیر و سراسری در داخل ایران خودنمائی کند. چندان که تا کنون سنگینی این جنبش بر دوش طبقه متوسط شهری در مرکز کشور بوده و دامنه جغرافیایی آن نیز به تهران (و حداکثر چند شهر دیگر) محدود شده است. سکوت معنی‌دار آذربایجان (که در تاریخ معاصر به پیشتازی در تحولات مهم سیاسی مشهور است)، نمود بارز این مدعاست.

باید خاطرنشان ساخت که اگر در جنبش‌های سراسری پیشین پائین بودن خودآگاهی ملی و تلقی سطحی فعالین جنبش‌ها از مفاهیم آزادی و دموکراسی امکان تشکیل یک اتحاد ساده از آحاد مردم را فراهم می‌ساخت، اینک با تداوم سیاست‌های تبعیض‌آمیز و تشدید اثرات ستم ملی بر چهره اقتصادی آذربایجان و با گذشت قریب به دو دهه از حرکت نوین ملی- دموکراتیک آذربایجان سطح این آگاهی‌ها چندان ارتقا یافته که هرگونه همگامی یا اتحاد جدیدی مشروط به تامین شرایط حداقلی مورد نظر مردم آذربایجان و با حفظ و احترام به استقلال حرکت ملی آنها عملی خواهد بود.

ما در ماه‌های اخیر شاهد پخش بیانیه‌های مختلفی از رهبران و روشنفکران و تشکلات سیاسی مدافع این جنبش بودیم که فصل مشترک آنها دموکراسی، حقوق بشر، سکولاریسم، آزادی انتخابات، آزادی بیان و مطبوعات، گردش آزاد اطلاعات و طرد خشونت و….بوده است.

اما سخن از دموکراسی بی‌آنکه شکل آنرا در جامعه چندملیتی ایران مشخص سازیم و سخن از آزادی بیان همراه با سکوت در مقابل آزادی زبان (که خود لازمه هر بیان آزادی‌ست) و گاه بهره‌گیری از ادبیات باستان‌گرایانه و تمامیت‌خواه که آبشخوری در گرایشات ناقض حقوق بشر و سرکوب دموکراسی دارند …. در واقع بخشی از همان نارسائی‌ها و تناقضاتی‌ست که نهایتا ره به دولتی مستعجل خواهد برد و مزایای آن دموکراسی موقت نیز حداکثر به مرکز کشور محدود خواهد شد.

لذا ما امضاکنندگان زیر ضمن مغتنم شمردن این رویکرد ذی‌قیمت به سوی دموکراسی، اعلام می‌داریم که از نظر ما آینده سیاسی کشور با رعایت پرنسیپ‌ها و تامین موارد زیر بستر مناسبی برای یک رشد و توسعه پایدار خواهد داشت و بی‌شک توجه رهبران تشکلات و احزاب مدافع دموکراسی به هر یک از معیارهای زیر می‌تواند زمینه را برای هماهنگی و همگامی بیشتر مردم فراهم سازد.

1-     اصلاح (یا تدوین مجدد) قانون اساسی بر اساس به رسمیت شناختن حقوق جمعی و فردی ترک‌ها و سایر ملیتها.

2-     تضمین پایداری دموکراسی در آذربایجان و سایر واحدهای ملی از راه‌هایی چون تشکیل مجلس ایالتی ، حمایت از گسترش نهادهای مدنی، سندیکاهای کارگری، رسانه‌های آزاد و احزاب ایالتی.

3-     به رسمیت شناختن زبان ترکی از طریق آموزش و پرورش به زبان مادری در مدارس و دانشگاه‌ها و اختصاص یک شبکه رادیو تلویزیون سرتاسری به این زبان و…..

4-     تامین حقوق مساوی برای زنان در کلیه عرصه‌ها و به رسمیت شناختن تشکلات مستقل زنان در آذربایجان و سایر واحدهای ملی.

5-     طرد هرگونه مظاهرخشونت علیه انسانها اعم از تحقیر، تبعیض و شکنجه (جسمی و روحی)، لغو حکم زندان برای دگراندیشان و فعالین مدنی، سیاسی و عقیدتی و لغو کامل مجازات اعدام.

6-     تامین مشارکت ملیت‌های ایرانی در حکومت مرکزی متناسب با وزن جمعیتی آنها.

7-     سالم‌سازی فرهنگی از طرقی چون اصلاح کتب درسی و برنامه‌های صداوسیما و… که تداعی‌کننده برتری قوم و مذهبی خاص بر قوم و مذهبی دیگراست.

8-     به رسمیت شناختن آزادی‌های عقیدتی و مذهبی، تامین حقوق برابر برای اقلیت‌های دینی، مذهبی و به رسمیت شناختن تشکلات مستقل آنها در واحدهای ملی.

9-     اصلاح کلیه قوانینی که مغایر با مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر، کنوانسیون‌ها و ملحقات آن است.

10-  تمرکززدائی و لغو کلیه مظاهر تبعیض و ایجاد شرایط برابر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی از طریق سپردن کارهای مردم آذربایجان و سایر واحدهای ملی به خود آنان .

اسامی حامیان جدید ( 170 امضای جدید )

ائلچین حاتمی – ائلخان احمدی‌خیاوی – ائلیار تبریزلی – افسانه سئوگین – امین موحدی – آراز حسنی – آراز فنی – آراز ملکی-آیدین سلطانی – بابک آذری – بهروز حاتملوئی – بهروز شریفی – مهندس بهروز فرخی-بیژن نظافتی – پرویز اورمولو – تئلناز نعمتی – مهندس تایماز نظمی – تایماز اورمولو – جئسیکا اویتا – مهندس جعفر كيوانچهر – جواد زرین – حامد امینی‌پویا – حسن زارع‌زاده‌اردشیر – حسین زمانلو – رزا اویتا- – رسول ماماغانلی – سید رضا چاوشیان – سارا آذرسان – ساناز اکبری – ستار سئوگین – سعید دژمپور – صاين‌الدين ترك اصفهانی – عبدالرضا قره‌چائی – علي حامدايمان – مهندس عليرضا صرافي – علی آرازاوغلو – علی سلیمانی  – علی محمودی – علی موسوی، – علیرضا مهدی پور- فخرالدین دمیر – گونتای گنجالپ – لیلا مجتهدی – لیلا اسفری – م. ائینالی – مایکل اویتا – مجید یعقوب‌زاده – محسن سلماسلی – سیدمحمد چاوشیان‌تبریزی – شاهین استاجلو فریدنی- مرتضی پاکی – مقصود حسینپور – مهدی سلیمانی – مهران کشاورز – نازلی شافعی -ن. قره‌باغلی – ناصر اکبری – مهندس نوید محمدی – هادی قاراچای – هادی امینی‌پویا – هدایت صادقی – مهندس وحید شیخ‌بگلو – وحید جباری – ياشار دانشگر – یدالله کنعانی – یوسف نجاتبخش – یوسف احمدلی-دکتر صالح فرح وش- مریم افشاری – حبیب تاری وردیان – سینا جهانبخش-دکتر ضیا صدرالاشرافی – احمد پوردستان

22 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز،  13 نفر از دانشجویان دانشگاه زنجان،  17 نفر از دانشجویان دانشگاه اورمیه و آزاد اورمو،  4 نفر از دانشجویان دانشگاه اردبیل،  29 نفر  از دانشجویان دانشگاه‌های تهران و 6 نفر از فعالان کارگری-ملی آذربایجان( امضا همگی نزد دبیرخانه بیانیه محفوظ است).

 

امضاهای اولیه

آیدا بیلگین – آیلار نبی‌زاده – ابراهیم ضحاک – ابوالقاسم صادقی – احمد بهجتی – اسماعیل جمیلی – اصغر شکیبا – اصلان شاهسون – اصلان عربلویی – افسانه سولدوزلو – اکبر آزاد – دکتر اکبر شکیبا – مهندس امین فضلی – ایواز مدبر – بابک سعادتمند – دکتر بابک دانشور – بابک عربلویی – بهروز عبدالهی – مهندس بیوک رسولوند – جبار ستاراوغلو – جلال صفراوغلو – مهندس حسن رحیمی‌بیات – حسن کاظم‌زاده – حسین انورحقیقی – حسین شکوهی – دکتر حسین یحیایی – خاقان باقراوغلو – داداش اصلانزاده – دکتر داوود الدنیز – ربابه تقی‌زاده – دکتر رضا براهنی – رضا عباسی – دکتر رضا عدالتی – ژیلا ائلبی قیزی – سئویم اصلانزاده – سعید عزیزی – مهندس سعید نعیمی – سلامت دشتی – سولماز ائلبی قیزی – سولماز اصلانزاده – سهیلا عزیزی – سیف‌الدین حاتملوی – شاهین اوستاجلو – دکتر شکور بابازاده – شهریار حسین‌خواه – دکتر صدیقه عدالتی – دکتر ضیا صدرالاشرافی – عباس انورحقیقی – علی اورمان – علی تاشکند – دکتر علی قره‌جه‌لو – علی ملازاده – علیرضا اردبیلی – غلامرضا اردبیلی – فرزاد صمدلی – فرنگیز مرادی – کریم اورمولر – ماشاالله رزمی – محمد آزادگر  – محمدحسن اسماعیل – محمدرضا الاردبیلی – دکتر محمدرضا هئیت  – محمود بیلگین – دکتر مناف سببی – مهران بهاری – نادر باقراوغلو – ناصر باقراوغلو – نصیبه نادری – هاشم بیلگین – یاشار اصلانزاده – یوروش مهرعلی‌بیگلو – یونس شاملی -دکتر علیرضا نظمی افشار

معیارهای ما در رابطه با روند دموکراسی‌خواهی و جنبش سبز

در پی انتشار بیانیه »  معیارهای ما در رابطه با روند دموکراسی‌خواهی و جنبش سبز » که در برگیرنده اصول دنکراتیک حرکت ملی – دمکراتیک آزربایجان و نیز معیارهای داوری در باب جریانهای دمکراسی خواه است ، کانون دمکراسی آزربایجان با تبریک به تهیه کنندگان و امضا کنندگان این بیانیه ، آن را گامی در جهت روشن شدن اصول حرکت ارزیابی کرده و حمایت کامل خود را ار آن اعلام می دارد.

بیانیه جمعی از فعالین ملی و مدافعین حقوق مردم آذربایجان

(دوم اسفندماه 1388 برابر با 21 فوریه 2010 روز جهانی زبان مادری)

بیش از هشت ماه از آغاز جنبش ضد استبدادی ایران می‌گذرد. جنبشی که با اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری شروع شده بود، اینک با طرح شعارها و خواست‌هایی چون دموکراسی، آزادی و… نویدبخش تغییرات اساسی در حیات سیاسی جامعه شده است.

هرچند این جنبش نوپا با بهره‌گیری گسترده از امکانات ارتباطاتی همچون اینترنت و ماهواره و… توانسته است در سطح وسیعی خود را به جهانیان معرفی کند، اما هنوز به دلیل برخی کاستی‌ها و نارسائی‌ها نتوانسته به صورت یک جنبش فراگیر و سراسری در داخل ایران خودنمائی کند. چندان که تا کنون سنگینی این جنبش بر دوش طبقه متوسط شهری در مرکز کشور بوده و دامنه جغرافیایی آن نیز به تهران (و حداکثر چند شهر دیگر) محدود شده است. سکوت معنی‌دار آذربایجان (که در تاریخ معاصر به پیشتازی در تحولات مهم سیاسی مشهور است)، نمود بارز این مدعاست.

باید خاطرنشان ساخت که اگر در جنبش‌های سراسری پیشین پائین بودن خودآگاهی ملی و تلقی سطحی فعالین جنبش‌ها از مفاهیم آزادی و دموکراسی امکان تشکیل یک اتحاد ساده از آحاد مردم را فراهم می‌ساخت، اینک با تداوم سیاست‌های تبعیض‌آمیز و تشدید اثرات ستم ملی بر چهره اقتصادی آذربایجان و با گذشت قریب به دو دهه از حرکت نوین ملی- دموکراتیک آذربایجان سطح این آگاهی‌ها چندان ارتقا یافته که هرگونه همگامی یا اتحاد جدیدی مشروط به تامین شرایط حداقلی مورد نظر مردم آذربایجان و با حفظ و احترام به استقلال حرکت ملی آنها عملی خواهد بود.

ما در ماه‌های اخیر شاهد پخش بیانیه‌های مختلفی از رهبران و روشنفکران و تشکلات سیاسی مدافع این جنبش بودیم که فصل مشترک آنها دموکراسی، حقوق بشر، سکولاریسم، آزادی انتخابات، آزادی بیان و مطبوعات، گردش آزاد اطلاعات و طرد خشونت و….بوده است.

اما سخن از دموکراسی بی‌آنکه شکل آنرا در جامعه چندملیتی ایران مشخص سازیم و سخن از آزادی بیان همراه با سکوت در مقابل آزادی زبان (که خود لازمه هر بیان آزادی‌ست) و گاه بهره‌گیری از ادبیات باستان‌گرایانه و تمامیت‌خواه که آبشخوری در گرایشات ناقض حقوق بشر و سرکوب دموکراسی دارند …. در واقع بخشی از همان نارسائی‌ها و تناقضاتی‌ست که نهایتا ره به دولتی مستعجل خواهد برد و مزایای آن دموکراسی موقت نیز حداکثر به مرکز کشور محدود خواهد شد.

لذا ما امضاکنندگان زیر ضمن مغتنم شمردن این رویکرد ذی‌قیمت به سوی دموکراسی، اعلام می‌داریم که از نظر ما آینده سیاسی کشور با رعایت پرنسیپ‌ها و تامین موارد زیر بستر مناسبی برای یک رشد و توسعه پایدار خواهد داشت و بی‌شک توجه رهبران تشکلات و احزاب مدافع دموکراسی به هر یک از معیارهای زیر می‌تواند زمینه را برای هماهنگی و همگامی بیشتر مردم فراهم سازد.

1-     اصلاح (یا تدوین مجدد) قانون اساسی بر اساس به رسمیت شناختن حقوق جمعی و فردی ترک‌ها و سایر ملیتها

2-     تضمین پایداری دموکراسی در آذربایجان و سایر واحدهای ملی از راه‌هایی چون تشکیل مجلس ایالتی ، حمایت از گسترش نهادهای مدنی، سندیکاهای کارگری، رسانه‌های آزاد و احزاب ایالتی

3-     به رسمیت شناختن زبان ترکی از طریق آموزش و پرورش به زبان مادری در مدارس و دانشگاه‌ها و اختصاص یک شبکه رادیو تلویزیون سرتاسری به این زبان

4-     تامین حقوق مساوی برای زنان در کلیه عرصه‌ها و به رسمیت شناختن تشکلات مستقل زنان در آذربایجان و سایر واحدهای ملی

5-     طرد هرگونه مظاهرخشونت علیه انسانها اعم از تحقیر، تبعیض و شکنجه (جسمی و روحی) ، لغو حکم زندان برای دگراندیشان و فعالین مدنی، سیاسی و عقیدتی و لغو کامل مجازات اعدام

6-     تامین مشارکت ملیتهای ایرانی در حکومت مرکزی متناسب با وزن جمعیتی آنها

7-     سالم‌سازی فرهنگی از طرقی چون اصلاح کتب درسی و برنامه‌های صداوسیما و… که تداعی‌کننده برتری قومی و مذهبی خاص بر قوم و مذهبی دیگراست

8-     به رسمیت شناختن آزادی‌های عقیدتی و مذهبی، تامین حقوق برابر برای اقلیت‌های دینی، مذهبی و به رسمیت شناختن تشکلات مستقل آنها در واحدهای ملی

9-     اصلاح کلیه قوانینی که مغایر با مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر، کنوانسیون‌ها و ملحقات آن است

10- تمرکززدائی و لغو کلیه مظاهر تبعیض و ایجاد شرایط برابر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی از طریق سپردن کارهای مردم آذربایجان و سایر واحدهای ملی به خود آنان

(علاقه‌مندان به امضای این بیانیه می‌توانند نام و نشان خود را به آدرس اینترنتی   turkimzasi@gmail.com ارسال دارند که در انتشار بعدی امضای آنها منتشر خواهد شد.

آیدا بیلگین – آیلار نبیزاده – ابراهیم ضحاک – ابوالقاسم صادقی – احمد بهجتی – اسماعیل جمیلی – اصغر شکیبا – اصلان شاهسون – اصلان عربلویی – افسانه سولدوزلو – اکبر آزاد – دکتر اکبر شکیبا – مهندس امین فضلی – ایواز مدبر – بابک سعادتمند – دکتر بابک دانشور – بابک عربلویی – بهروز عبدالهی – مهندس بیوک رسولوند – جبار ستاراوغلو – جلال صفراوغلو – مهندس حسن رحیمی‌بیات – حسن کاظم‌زاده – حسین انورحقیقی – حسین شکوهی – دکتر حسین یحیایی – خاقان باقراوغلو – داداش اصلانزاده – دکتر داوود الدنیز – ربابه تقیزاده – دکتر رضا براهنی – رضا عباسی – دکتر رضا عدالتی – ژیلا ائلبی قیزی – سئویم اصلانزاده – سعید عزیزی – مهندس سعید نعیمی – سلامت دشتی – سولماز ائلبی قیزی – سولماز اصلانزاده – سهیلا عزیزی – سیف‌الدین حاتملوی – شاهین اوستاجلو – دکتر شکور بابازاده – شهریار حسین‌خواه – دکتر صدیقه عدالتی – دکتر ضیا صدرالاشرافی – عباس انورحقیقی – علی اورمان – علی تاشکند – دکتر علی قره‌جه‌لو – علی ملازاده – علیرضا اردبیلی – غلامرضا اردبیلی – فرزاد صمدلی – فرنگیز مرادی – کریم اورمولر – ماشاالله رزمی – محمد آزادگر  – محمدحسن اسماعیل – محمدرضا الاردبیلی – دکتر محمدرضا هئیت  – محمود بیلگین – دکتر مناف سببی – نادر باقراوغلو – ناصر باقراوغلو – نصیبه نادری – هاشم بیلگین – یاشار اصلانزاده – یوروش مهرعلی بیگلو – یونس شاملی

متن بسته پیشنهادی کانون دمکراسی آزربایجان به سران ، احزاب و گروهها و هواداران جنبش سبز

نامه کوتاه زیر جهت ایجاد زمینه تعامل و همکاری دوجانبه و اعتمادسازی بین جنبش های ملی گروههای ملی – ائتنیک غیر فارس با جنبش سبز آماده گردیده و با انتشار سرگشاده آن امید داریم با ایجاد زمینه بحث و گفتگو و نیز با پاسخ مثبت نیروهای دمکراسی خواه  ، مسیر تعمیق دمکراتیزاسیون و گسترش جنبش دمکراسی خواهی ، موجبات نزدیکی بیشتر جنبش سبز و حرکت ملی – دمکراتیک آزربایجان فراهم گردد .

متن بسته پیشنهادی کانون دمکراسی آزربایجان به سران ، احزاب و گروهها و هواداران جنبش سبز

با سلام و آرزوی توفیق

با گذشت چندین ماه از شروع جنبش سبز  و علیرغم دیدگاههای نسبتا روشن آن در توسعه روند دمکراسی خواهی ،نشانی از شکاف در دیوار بی اعتمادی بین جنبش های ملی گروههای ملی – ائتنیک غیر فارس با نیروهای حاضر در جنبش سبز  دیده نمی شود.

ما با حمایت از تاکیدات جنبش سبز بر حقوق مردم و دمکراسی و آزادیهای مشروع پیشنهاد میکنیم سران جنبش ، احزاب و گروهها و هواداران جنبش سبز با همراهی رسانه ای و عملی در بزرگداشت روز جهانی زبان مادری نيت، اراده و تعهد خود را به تضمین حقوق ملي و زباني ملل ساكن در ایران نشان دهند.

اين عمل به اعتمادسازي بين دو جامعه ترك و فارس در ايران نيز كمك خواهد نمود، همچنین صدور بیانیه از سوی رهبران و سخنگویان جنبش سبز به مناسبت روز جهاني زبان مادری گامي مثبت در اين مسير خواهد بود

به اعتقاد ما این اقدامات حمایتی و نیز صدور چنین اعلاميه اي  هم به دمكراتيزاسيون جنبش سبز و هم گسترش جغرافیایی جنبش كمك خواهد كرد. بدیهی است با توجه به سابقه موضوع و مقدمه فوق سکوت در این زمینه به تشدید جو بی اعتمادی و تقویت گرایشهای طرفدار حل مساله ملی در خارج از چارچوب ایران منجر خواهد شد
با تاکید بر اینکه روز جهاني زبان مادري فرصت مغتنمی برای جنبش سبز است تا سیاست غلط خود درباره عدم شناسائي ملل غيرفارس ساكن در ايران، هويت و حقوق ملي آنان را تصحيح و جبران كنند ، استفاده از این فرصت را در اعتماد سازی به نفع دمکراتیزاسیون ایران و سعادت همه ملل و اقوام آن ارزیابی کرده و اقدام مثبت و سازنده همه نیروهای سیاسی را تقاضا می کنیم

با تشکر

کانون دمکراسی آزربایجان   –  30 بهمن 1388

http://www.azdemokrasi.blogfa.com