دموکراسیخواهی با طعم نژادپرستی / به مناسبت روز جهانی زبان مادری
ابوذر آذران
چرا دموکراسیخواهی ایرانی، نازا و ناکام است؟ چرا نمیتوان برای جریانهای دموکراسیخواهی دهههای اخیر پایتخت، کارنامه موفقی تصویر کرد؟ دیکتاتوری هرچه هم تمامعیار باشد نمیتواند علت تامۀ این بدفرجامی باشد. به نظر میرسد ناکامی عمیق دموکراسیخواهی ایرانی، از یک سو ریشه در نگرشهای غیردموکراتیک دموکراسی خواهان دارد و از دیگرسو به رفتارهای غیراخلاقی آزادیخواهان برمیگردد؟
دموکراسیخواهان ایرانی گویا، دموکراسی را میخواهند بدون اینکه کمترین تمایلی برای پایبندی به اخلاق دموکراتیک داشته باشند. دموکراسی نمیتواند در فضایی پای گیرد که در آن بیاخلاقی، فساد اقتصادی، نژادپرستی و ژنوساید فرهنگی؛ رفتار عادی دموکراسی خواهان باشد. چگونه می توان نژادپرست بود و شعار دموکراسیخواهی داد؟ بنیادگرایان طالبانی همانقدر نمیتواند دموکرات باشد که پانآریانیست ایرانی.
سبزهایی که اینک خود را آزادیخواهترین مبارزان جهان میخوانند و حتی دیگرآزادیخواهان جهان را دنبالهروی خود میدانند، اگرچه برای دفاع از حقوق انسانی و مدنی خود، قابل ستایش و تحسین هستند، اما؛ بهدلیل دفاع جانانه از ایدهئولوژی پانآریانیستی و وجود نگرشهای نژادپرستانه در بکگراند فکری این جنبش و همچنین عدم شفافیت درباره ژنوساید ظالمانۀ فرهنگی در آزربایجان، مستحق نکوهش، برائت و البته هشدارند.
بیاعتنایی سبزها به نسلکشی فرهنگی در آزربایجان و سکوت تلخ آنان در برابر فجایعی که در آزربایجان جاری است، روی نازلتر قضیه است، حقیقت تلخ آن است که بخش بزرگی از سبزها عمیقا به ایدهئولوژی غیرانسانی پانآریانیستی اعتقاد دارند و ایران را سرزمین ابدی و موعود قوم پرشیا می دانند.
از بین بردن «دیگری» و پاسداشت «خودی»، خوی فاشیستی نژادپرستان است رفتاری که سیاست «نژاد برتر آریا» از سالیان دور تا امروز در همه صحنههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده است و متاسفانه هماکنون نیز در نهاد جنبشی بنام سبز جا خوش کرده است. با برخی از سبزها که حرف میزنم هیچ نشانهای بر حداقل برائت آنان از گذشتگان خود نمیبینم.
باستانگرایی خرافی، آدمی را چنان مسخ میکند که غیرازخود، هیچ نمیبیند و سبزها متاسفانه چنین شدهاند. سبزهایی که حاضر نیستند کوچکترین صدای نژاد دیگر را بشنوند و کمترین حقی برای احراز هویتی متفاوت برای آزربایجانیها قائل نیستند و هر چه را که حقیقت حقوق بشری است، نفی میکنند، چگونه میتوانند با آرمانهای دموکراتیک خو بگیرند و دیکتاتوری را براندازند؟
اگر جنبش سبز، جنبشی است برای آزادی خلق فارس از یوغ ستم؛ درود بر اینان. ولی اگر جبش سبز، جنبشی است برای تحقق آرمان آریانیسم فروهر؛ اف بر اینان. متاسفانه کسانی بر حلقه رهبری سبزها قرار گرفتهاند که از بیخ منکر حقوق مدنی آزربایجانیها هستند. انکار حتی ظالمانه تر از سرکوب است. وقتی انکار میشوی، انگار قتلعام شدهای.
اگر سبز همچون گذشتگان بر اندیشه پانآریانیستی بچرخد، نمیتواند جنبش موفقی باشد و نمیتواند نام بلند آزادیخواهی بر خود بنهد. چنبش سبز تنها زمانی میتواند مدعی دموکراسی و آزادی باشد که از هرگونه نژادپرستی و برتری جویی تبری جوید و حق را در همه ابعاد برای همه نژادها یکسان بخواهد. همراهی با نژادپرستی، پاشنه آشیل و نقطه هزیمت جنبش سبز است اگر نتواند راه خود را جدا کند و خود را از هیتلریسم منزه بدارد، فروخواهد ریخت.
نژادپرستی، غیراخلاقیترین رفتار رسوخ کرده در نهاد جنبش سبز است. در ظاهر مدرن و زیباییهای فربیناک جنبش سبز، بی اخلاقی های فراوانی نهفته است جنبش پیش از آنکه به جایی برسد، باید به نقد بی رحمانه خود بپردازد چه، با ضعفها ناکام و نافرجام و یا بدفرجام خواهد بود. یا شکست خورده و به زباله خودهد رفت و یا در صورت سقوط توتالیتاریسم در اثر ضعف، قدرتیافتن چنین جنبشی بدون پاکسازی اخلاقی، میتواند فاجعه بیافریند.
کسانی که به جنبش سبز میپیوندند باید پیش از هر زمان دیگر، مسائل را دقیقتر و عمیقتر دنبال کنند. پیوستن به جنبش سبز برای آرمان رهایی و آزادی، کار بزرگ مجاهدانهای است، اما؛ باید به این هشدار و نگرانی دقت کرد که با توجه به ویژگی بالقوۀ نژادپرستی در جنبش سیز، ظهور فاشیسم نژادی و امپراطوری رایش سوم میتواند آرمان آزادی را به سرابی خونین بدل کند.
این نوشته تند است اما تندتر از رفتار نژادپرستانه برخی از دوستان سبز نیست. باید هرگونه آزادیخواهی را ستود از جمله تلاش برای آزادی انسان را نژادپرستی و هرگونه آزادیستیزی را نکوهش کرد از جمله جهاد برای انکار هویت یک نژاد. نمیتوان منکر تلاش جانانه سبزها شد و نمیتوان نژادپرستی و بیاخلاقی نهادینهشده در آن را نادیده انگاشت.
آزربایجان میترسد دیکتاتوری از در برود و از پنجره بازآید. برای آزربایچان بسی سختتر خواهد بود که کسانی بر عرصه قدرت آیند که بیش از حاکمان فعلی به تمرکز حکومتی و اجرای سیاستهای یکسانسازی قومی اعتقاد دارند. آزربایجان نگران است نگران حکمرانی نژادپرستانی که هماکنون حتی در دوران سخت مبارزه، هویت آزربایجان را انکار میکنند.
جنبشی که اکنون زیر ضربات باتوم و سرنیزه جاضر نیست حقوق مدنی آزربایجان را به رسمیت بشناسد، اوضاع زمان زمامداریاش معلوم است. اگر سبز خود را هماکنون پاکسازی نکند، نژادپرستی پانآریانیستی جایگزین بنیادگرایی مذهبی میشود و فاجعهای به مقیاس هیتلرریشتر، همۀ ایران فرامیگیرد.
بخش بزرگی از سبزها که پشت سر اطلاعیهها، روانۀ خیابانها میشوند، ناخواسته در هژمونی نژادپرستی قرار دارند از اینان تنها یک سوال دارم آیا رنجی بنام بیگانگی با زبان مادری را می فهمید؟ آیا می دانید آزادی پیش از جای دیگری در قلب و مغز انسان اهمیت مییابد و انسان آزربایجانی حتی در جان و ذهن خود نیز آزاد نیست چون هویت، زبان، فلکلور، فرهنگ و موسیقی نژاد دیگری بر او تحمیل شده است؟
بخش کوچک سبزها که متاسفانه بخشی از هستههای اصلی و حلقههای رهبری جنبش را تشکیل میدهند، آگاهانه به ستایش نژاد خویش مشغولاند و بخش بزرگی از فعالیتهای روزانۀ خود را صرف خدمت به پانآریانیسم می کنند. اینان بصورت کاملا ارادی، حقیقت را انکار میکنند و همچنان بر «راه مقدس راسیسم» پای میفشارند. اینان دلالان آزادیاند اگر به قدرت برسند، برای تحقق رویای پانآریانیسم، دست به هر کاری ازجمله نسلکشی خواهند زد آنان چکمه های نفرت خواهند پوشید و آزربایجان را غرق خون خواهند کرد همچنانکه بزرگانشان در دهۀ بیست کردند.
پینوشت: این نوشته، تنها نقدی تند بر جنبش سبز است امیدوارم خاطر دوستان سبزی که برای آزادی هزینه میدهند، نرنجد و امیدوارم نژادپرستانی که مخاطب مستقیم این نوشته بودند بدانند که جهان روزی چهره واقعی و کریه شما را پشت ظاهر زیبا و افسونگرتان خواهد دید و خواهد دید که چقدر پست و حقیر هستید. از کاشت تخم کین بازگردید آیا میخواهید دوباره چندین دهه برای فهم پلشتی شما هدر رود؟
بیانیه فعالین و هواداران جنبش سبز در گرامیداشت روز جهانی زبان مادری
تحول سبز : گروهی از فعالین و هواداران جنبش سبز با صدور بیانیه ای ضمن گرامیداشت روز جهانی زبان مادری ،حمایت خود را از حقوق فرهنگی و زبانی اقوام ایرانی اعلام کردند.
به گزارش تحول سبز در بخشی از این بیانیه آمده است:
ما به عنوان هواداران جنبش سبز ایمان داریم که این همدلی و همراهی به اعتمادسازی بیشتر بین اقوام ایرانی کمک و یاری خواهد نمود و صدور این بیانیه به مناسبت روز جهانی زبان مادری گامی مثبت در این مسیر خواهد بود به اعتقاد ما این اقدامات حمایتی هم به دمکراتیزاسیون جنبش سبز و هم گسترش جغرافیایی جنبش کمک خواهد کرد. جنبش سبز همواره با تاکید بر شعار ” ایران برای همه ایرانیان ” تعهد خود را به پیگیری حقوق مشروع و قانونی همه اقشار و طیفها در چارچوب ایران نشان داده است و اینک در آستانه روز جهانی ” زبان مادری ” گروهها و هواداران جنبش سبز با همراهی عملی در بزرگداشت روز جهانی زبان مادری نیت، اراده و تعهد خود را به تضمین «جقوق شهروندی همه ایرانیان فارق از زبان و مذهب و…» نشان می دهند.
متن کامل این بیانیه که در اختیار تحول سبز قرار گرفته است به شرح زیر میباشد:
بعلیرغم دیدگاههای روشن سران و هواداران جنبش در توسعه روند دمکراسی خواهی ،هنوز مواضع و دیدگاههای آن در برخی زمینه ها از جمله در تضمین حقوق فرهنگی و زبانی اقوام ایرانی به درستی تبیین نشده است و این باعث برخی بی اعتمادی ها و عدم درک متقابل بین«برخی از اقوام ایرانی» با نیروهای حاضر در جنبش سبز را فراهم آورده است.
جنبش سبز همواره با تاکید بر شعار ” ایران برای همه ایرانیان ” تعهد خود را به پیگیری حقوق مشروع و قانونی همه اقشار و طیفها در چارچوب ایران نشان داده است و اینک در آستانه روز جهانی ” زبان مادری ” گروهها و هواداران جنبش سبز با همراهی عملی در بزرگداشت روز جهانی زبان مادری نیت، اراده و تعهد خود را به تضمین «جقوق شهروندی همه ایرانیان فارِغ از زبان و مذهب و…» نشان می دهند.
ما به عنوان هواداران جنبش سبز ایمان داریم که این همدلی و همراهی به اعتمادسازی بیشتر بین اقوام ایرانی کمک و یاری خواهد نمود و صدور این بیانیه به مناسبت روز جهانی زبان مادری گامی مثبت در این مسیر خواهد بود به اعتقاد ما این اقدامات حمایتی هم به دمکراتیزاسیون جنبش سبز و هم گسترش جغرافیایی جنبش کمک خواهد کرد.
با گرامیداشت روز جهانی زبان مادری و آرزوی برخورداری همه ایرانیان ترک ، کرد ،عرب ، بلوچ و ترکمن «گیلانی ، ارمنی ، آشوری ، و…» از تحصیل زبان مادری«یا /اموزش زبان مادری» ، گرامیداشت روز جهانی زبان مادری را فرصت مغتنمی برای جنبش سبز می دانیم تا سیاست روشن خود درباره شناسائی هویت و «حقوق شهروندی همه شهروندان از جمله حقوق شهروندی اقوام » ایرانی را موکدا و با افتخار اعلام کند ، گرامیداشت روز جهانی زبان مادری را فرصتی در اعتماد سازی به نفع دمکراتیزاسیون ایران و سعادت همه اقوام ایران ارزیابی کرده و اقدام مثبت و سازنده همه نیروهای سیاسی و هواداران جنبش سبز را در همراهی با خواسته های برحق اقوام ایرانی تقاضا می کنیم.
جمعی از فعالین و هواداران جنبش سبز ایران
کانون دمکراسی آزربایجان با ارزیابی مثبت از این بیانیه استقبال نموده و با تاکید برحمایت از وجوه دمکراتیک جنبش سبز در عین نقد نقاط منفی ، خواستار تداوم اینگونه حرکتها هستیم و باور داریم که در صورت مداوم بودن به رسمیت شناختن حقوق ملی و دمکراتیک ملیتهای ایران از سوی هواداران جنبش سبز ، دیوار بی اعتمادی بین جنبش ملی -دمکراتیک آزربایجان با جنبش سبز به تدریج فرو خواهد ریخت.
یادآور میشود که کانون دمکراسی آزربایجان پارسال در چنین روزهایی با ارائه یک بسته پیشنهادی خواستار موضعگیری سران ، اعضا و هواداران جنبش سبز در خصوص مساله حقوق ملیتها و به ویژه روز جهانی زبان مادری شده بود که در لینک زیر می توانید مطالعه کنید:
متن بسته پیشنهادی کانون دمکراسی آزربایجان به سران ، احزاب و گروهها و هواداران جنبش سبز
گرامیداشت 64 مین سالگرد صدور بيانيه ۱۲ شهريور فرقه دمکرات آذربایجان
مقدمه : روز دوشنبه 12 شهريور 1324، فرقه دموکرات آذربايجان با انتشار بيانيه اي(مراجعت نامه ) که به دو زبان ترکی آذربايجاني و فارسي نوشته شده و حاوي يک مقدمه و12ماده بود رسما تشکيل خود را اعلام نمود.
اهم اهداف اين بيانيه عبارت بودند از: تقاضاي آزادي داخلي و مختاريت مدني براي مردم آذربايجان با حفظ استقلال و تماميت ايران، تشکيل انجمنهاي ايالتي و ولايتي، تدريس زبان ترکی در مدارس آذربايجان، مصرف نيمي از مالياتهاي وصولي از آذربايجان در خود آذربايجان، افزايش کرسيهاي نمايندگان آذربايجان در مجلس به نسبت جمعيت آن، اصلاح روابط و حدود بين مالک و دهقان با در نظر گرفتن مصالح هر دو، مبارزه با بيکاري تلاش در جهت توسعه و ايجاد صنايع، تجارت و کشاورزي، مبارزه با رشوه و فساد در ادارات و….
کانون دمکراسی آذربایجان با گرامیداشت شصت و چهارمین سالگرد صدور این بیانیه و تشکیل فرقه دمکرات آذربایجان – آغازگر اصلاحات اساسی سیاسی و اقتصادی- با تاکید بر حقوق ملی ترکان آذربایجان دستیابی به این آزادیها را قدمی اساسی در راه دمکراتیزاسیون و همزیستی مسالمت آمیز ملل و اقوام ساکن ایران ارزیابی می نماید.
دستاوردهای تاریخی حکومت فرقه دمکرات همچون اعطای حق رای به زنان و اصلاحات ارضی بخشی از تاریخ درخشان ترکان را تشکیل می دهد و یاوه گوییهای بدنام کننده فرقه و رهبری هوشمند آن خللی بر عظمت و بزرگی آن وارد نخواهد کرد.
به یاد شهدای مبارز فرقه دمکرات و همه شهدای راه آزادی و از جمله شهدای قیام عظیم خرداد ۸۵ آذربایجان و اعتراضات اخیر به استبداد و دیکتاتوری متن فارسی و ترکی بیانیه ۱۲ شهریور فرقه دمکرات را تقدیم می کنیم.
۱۲ شهریور ۱۳۸۸
کانون دمکراسی آذربایجان
ماده ۱- ضمن حفظ استقلال و تماميت ارضی ايران، بايد به مردم آذربايجان آزادی داخلی و خود مختاری مدنی داده شود تا بتوانند در پيشبرد فرهنگ خود و ترقی و آبادی آذربايجان با مرعی داشتن قوانين عادلانه کشور، سرنوشت خود را تعيين نمايند۰
اصل ۲- در اين راستا بايد بزودی انجمن های ايالتی انتخاب شده و شروع بکار نمايند. اين انجمن ها ضمن فعاليت در زمينه های فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی به موجب قانون اساسی اعمال تمام مامورين دولتی را بازرسی کرده و در تغـيير و تبديل آنها اظهـار نظـر خواهند کرد٠
اصل ۳- در مدارس آذربايجان تا کلاس سوم تدريس فقط به زبان (ترکی) آذربايجانی خواهد بود. از آن ببعد زبان فارسی بعنوان زبان دولتی توام با زبان آذربايجان تدريس خواهد شد. تشکيل دانشگاه ملی در آذربايجان يکی از مقاصد اساسی فرقه دموکرات است٠
اصل ٤- فرقه دموکرات آذربايجان در توسعه صنايع و کارخانجات جدا خواهد کوشيد و سعی خواهد کرد برای رفع بيکاری و توسعه صنايع دستی وسايل لازم را فراهم نموده و توام با تکميل کارخانجات موجود، کارخانجات جديد ايجاد نمايد٠
اصل ۵- فرقه دموکرات آذربايجان توسعه تجارت را يکی از مسايل ضروری و جدی محسوب می کند. مسدود بودن راههای تجاری تا به امروز سبب از دست رفتن ثروت عده کثيری از دهقانان، مخصوصا باغداران و خرده مالکين شده و موجب فقر و فلاکت آنها گرديده است٠
فرقه دموکرات آذربايجان برای جلوگيری از اين وضع در نظر دارد در پيدا کردن بازار و جستجوی راههای ترانزيتی، که بتوان با استفاده از آنها کالاهای آذربايجان را صادر نموده و از اتلاف ثروت ملی جلوگيری کرد، اقدام جدی نمايد٠
اصل ۶- يکی ديگر از مقاصد اصلی فرقه دموکرات، آباد ساختن شهرهای آذربايجان است. برای نيل به اين هدف فرقه سعی خواهد کرد که هر چه زودتر قانون انجمنهای شهر تغيير يافته و به اهالی شهر امکان داده شود که بطور مستقل در آبادی شهر خود کوشيده و آن را بصورت معاصر و مترقی درآورند. مخصوصا تامين آب شهر تبريز يکی از مسايل بسيار فوری فرقه دموکرات است٠
اصل ٧- بنيانگذاران فرقه دموکرات آذربايجان بخوبی می دانند که نيروی مولد ثروت و قدرت اقتصادی کشور، بازوان توانای دهقانان است. لذا اين فـرقـه نمی تواند جنبشی را که در ميان دهقانان بوجود آمده، ناديده بگيرد و بهمين خاطر فرقه سعی خواهد کرد که برای تامين احتياجات دهقانان اقدامات اساسی انجام دهد٠
مخصوصا تعيين حدود مشخص روابط بين اربابان و دهقانان و جلوگيری از مالياتهای غير قانونی که توسط برخی از اربابان گرفته می شود يکی از وظايف فوری فرقه دموکرات است. فرقه سعی خواهد کرد اين مسئله به شکلی حل شود که هم دهقانان راضی شوند و هم مالکين به آينده خود اطمينان پيدا کرده و با علاقه و رغبت در آباد ساختن ده و کشور خود کوشش نمايند. زمينهای خالصه و زمينهای متعلق به اربابانی که آذربايجان را ترک و فرار کرده اند و محصول دسترنج مردم آذربايجان را در تهران و ساير شهرها مصرف می کنند، چنانچه بزودی مراجعت ننمايند، بنظر فرقه دموکرات بايد بدون قيد و شرط در اختيار دهقانان قرار گيرد. ما کسانی را که بخاطر عيش و نوش خود ثروت آذربايجان را به خارج می برند، آذربايجانی نمی دانيم. چنانچه آنها از بازگشت به آذربايجان خودداری نمايند، ما برای آنها در آذربايجان حقی قائل نيستيم. علاوه بر اين فرقه خواهد کوشيد که بطور سهل و آسان، اکثريت دهقانان را از نظر وسايل کشت و زرع تامين نمايد٠
اصل ۸- يکی ديگر از وظايف مهم فرقه دموکرات، مبارزه با بيکاری است. اين خطر از هم اکنون خود را بصورت جدی نشان می دهد و اين سيل در آينده روز به روز نيرومندتر خواهد شد٠
در اين مورد از طرف دولت مرکزی و مامورين محلی کاری انجام نگرفته است. چنانچه کار بدين منوال ادامه يابد، اکثريت اهالی آذربايجان دچار فنا و نيستی خواهد شد. فرقه سعی خواهد کرد برای جلوگيری از اين خطر، تدابيری جدی اتخاذ نمايد. فعلا تدابيری نظير تاسيس کارخانجات، توسعه تجارت، ايجاد موسسات زراعتی و کشيدن راه آهن و شوسه، ممکن است تا حدودی مفيد واقع شود٠
اصل ٩- در قانون انتخابات ستم بزرگی به مردم آذربايجان روا داشته اند. طبق اطلاعات دقيق در اين سرزمين بيش از چهار ميليون نفر آذربايجانی زندگی می کنند. به موجب همين قانون غيرعادلانه، به نمايندگان آذربايجان فقط ۲٠ کرسی داده شده است و اين بطور قطع تقسيم متناسبی نيست٠
فرقه دموکرات خواهد کوشيد که آذربايجان به تناسب جمعيت خود حق انتخاب نماينده داشته باشد که تقريبا معادل يک سوم نمايندگان مجلس شورا می شود٠
فرقه دموکرات آذربايجان طرفدار آزادی مطلق انتخابات مجلس شورای ملی است. فـرقـه با دخالت مامورين دولتی و عناصر داخلی و خارجی و همچنين در ميان ثروتمندان به طريق ارعاب و فريب، در انتخابات مخالف است. انتخابات بايد همزمان در سرتاسر ايران شروع شده و بسرعت پايان پذيرد٠
اصل ۱٠- فرقه دموکرات آذربايجان با اشخاص فاسد، مختلس و رشوه گيری که در ادارات دولتی جای گرفته اند مبارزه جدی به عمل خواهد آورد و از مامورين صالح و درستکار قدردانی خواهد نمود٠
مخصوصا فرقه کوشش خواهد کرد که معاش و زندگی مامورين دولتی آن چنان اصلاح شود که بهانه دزدی و خيانت برای آنها باقی نماند و آنها بتوانند زندگی آبرومندی جهت خود بوجود آوردند٠
اصل ۱۱- فرقه دموکرات خواهد کوشيد بيش از نصف مالياتهايی که از آذربايجان گرفته می شود صرف احتياجات خود آذربايجان شود و مالياتهای غير مستقيم لغو گردد٠
اصل ۱۲- فرقه دموکرات آذربايجان طرفدار دوستی با کليه دولتها دموکرات مخصوصا با متفقين می باشد و برای حفظ و ادامه اين دوستی کوشش خواهد کرد در مرکز و شهرستانها عناصر خائنی را که می خواهند دوستی بين ايران و دولتهای دمکرات را بهم زنند از امور دولتی کوتاه نمايد٠
اين است مقاصد اصلی بنيانگذاران فرقه دموکرات٠
اميد ما اين است که هر آذربايجانی وطن پرست خواه در داخل و خواه در خارج آذربايجان در راه رسيدن به اين مقاصد مقدس با ما همصدا و همراه خواهد بود. طبيعی است که اگر انسان خانه خود را اصلاح نکند، نمی تواند برای اصلاح محله، شهر و يا مملکت خود بکوشد. ما ابتدا از آذربايجان که خانه ما است شروع می کنيم و ايمان داريم که اصلاح و ترقی آذربايجان موجب ترقی ايران خواهد شد و بدين وسيله ميهن از دست قلدرها و مرتجعين نجات خواهد يافت٠
زنده باد آذربايجان دموکرات؛
زنده باد ايران مستقل و آزاد؛
زنده باد فرقه دموکرات آذربايجان، مشعلدار حقيقی آزادی آذربايجان و ايران٠
اون ايکی شهريور بيانيه سی
اصل ۱- ايرانين استقلال و تماميتينی ساخلاماقلا برابر آذربايجان خالقينا داخلی آزادليق و مدنی مختاريت وئريلمه ليدير کی، ائده بيلسين اوزونون فرهنگی يولوندا و آذربايجانين آبادلاشماسی و ترقی سی اوچون عموم مملکتين عادلانه قانونلارينی گوزله مکله برابر اوز سرنوشتينی تعيين ائتسين٠
اصل ۲- بو منظوری حياتا کئچيرمک اوچون چوخ تئزليکله ايالت و ولايت انجمنلرينی انتخاب ائديب ايشه باشلاماليدير. بو انجمنلر فرهنگی، بهداشتی و اقتصادی ساحه سينده فعاليت گوسترمکله برابر قانون اساسی موجبينجه تمام دولت ايشچيلرينين عملياتينی تفتيش ائديب اونلارين تغيير و تبديلينده اظهار نظر ائده جکدير٠
اصل ۳- آذربايجانين ابتدايی مکتبلرينده اوچ کلاسا قدر درسلر فقط آذربايجان ديلينده آپاريلماليدير و اوچ کلاسدان يوخاری دولت ديلی اولماق اوزره فارس ديليده آذربايجان ديلی ايله ياناشی تدريس ائديلمه ليدير. آذربايجاندا ملی دارالفنون تشکيلی دموکـرات فرقه سينين اساس مقصدلريندن بيری دير۰
اصل ٤- آذربايجـان دموکرات فرقه سی صنايع و فابريکالارين گئنيشلنمه سينه جدی چاليشاجاق و سعی ائده جک کی، موجود فابريکالاری تکميل ائتمکله برابر ايشسيزليگی رفع ائتمک اوچون ال و ماشين صنايعينی گئنيشلنديرمک اوچون وسيله لر ياراديب تازه فابريکالار وجوده گتيرسين٠
اصل ۵ – تجارتين گئنيشلنمه سينی، آذربايجان دموکرات فرقه سی چوخ لازم و جدی مسئله لردن حساب ائدير. بو گونه قدر تجارت يوللارينين باغلی قالماسی چوخلو کندليلرين، مخصوصا باغدارلارين و خرده مالکلرين ثروتلرينين اللريندن چيخماسينا و اونلارين ديلنچی حالينا دوشمه سينه سبب اولموشدور. بونون قاباغينی آلماق مقصدی ايله دموکـرات فـرقـه سی بازار تاپماق و آذربايجان امتعه لرينين خارجه چيخاريلماسی اوچون ترانزيت يوللاری آختارماق ايشينه جدی اقدام ائتمه گی و بو وسيله ايله عمومی ثروتين نقصانينين قاباغينی آلماسی نظرده توتموشدور۰
اصل ۶ – دموکرات فرقه سينين اساس مقصدلريندن بيرده آذربايجان شهرلرينين آبادلاشماسيدير. بو مقصودا چاتماق اوچون فـرقـه سعی ائده جک کی، چوخ تئزليکله شهر انجمنلرينين قانونو تغيير تاپيب شهر اهاليسينه مستقل بير صورتده شهرين آبادليغينا چاليشيب اونلاری آبرومند و معاصر حالا سالماق امکان وئريلسين. مخصوصا تبريز شهرينين سو ايله تامين ائديلمه سی آذربايجـان دموکرات فرقه سينين چوخ فوری جاری مسئله لريندندير٠
اصل ٧ – آذربايجـان دموکـرات فـرقـه سينين موسسلری گوزل بيليرلر کی، مملکتين ثروت توليد ائدنی و اقتصادی قوه سی کندليلرين قوتلی قولودور. اونا گوره بو فـرقـه ائده بيلمز کی، کندچيلر آراسيندا وجوده گلن حرکتی نظره آلماسين. بونا گوره ده فـرقـه سعی ائده جکدير کی، کندليلرين احتياجلارينی تامين ائتمک اوچون اساسلی قدملر گوتورولسون. مخصوصا کندلی ايله اربابلارين آراسيندا معين بير حدود تعيين ائتمک و بعضی اربابلار طرفيندن اختراع ائديلميش غير قانونی وئرگيلرين قاباغين آلماق دموکـرات فـرقـه سينين فوری وظيفه لريندندير. فـرقـه سعی ائده جک بو مسئله ائله بير صورتده حل ائديلسين کی، هم کندليلر راضی قالسين و همده مالکلر اوزلرينين گلجگيندن اطمينان حاصل ائديب، رغبتله کندلرينين و اوز مملکتلرينين آبادليغينا چاليشسينلار. خالصه تورپاقلاری و آذربايجانی ترک ائديب قاچان و آذربايجان خالقنين زحمتينين محصولونو تهراندا و ساير شهرلرده مصرف ائدن اربابلارين تورپاقلاری، اگر تئزليک ايله آذربايجانا مراجعت ائتمه سه لر، دموکـرات فـرقـه سينين اساسنامه سينه موافق اولاراق کندليلرين اختيارينا وئريلمه ليدير. بيز اوزلرينين عيش و نوشيندان اوتری آذربايجانين ثروتينی خارجه آپارانلاری آذربايجانلی حساب ائتميريک. اگر اونلار آذربايجانا قايتماقدان امتناع ائتسه لر، اونلار اوچون آذربايجاندا بير حاق قائل دييليک. بوندان علاوه فـرقـه چاليشاجاق کی، چوخ سهل و ساده بير صورتده آذربايجان کندليلرينين اکثريتی تورپاق و اکين آلتلری جهتدن تامين ائتسين٠
اصل ۸ – دموکرات فرقه سينين مهم وظيفه لريندن بيری ده ايشسيزليک له مبارزه ائتمکدير. اينديدن بو خطر چوخ جدی بير صورتده اوزونو گوسترمکده دير. گلجکده بو سئل گوندن – گونه قوتله نه جکدير. مرکزی دولت و محلی مامورلار طرفيندن بو خصوصدا هچ بير ايش گورولمه ميشدير. اگر ايش بو منوال ايله داوام ائدرسه، آذربايجان خالقينين اکثريتی فنا بير حالا دوشمه يه محکوم دور. فـرقـه چاليشير بو خطرين قاباغينی آلماق اوچون جدی تدبيرلر گورولسون. هله ليک فابريکالارين تاسيسی، تجارتين گئنيشلنمه سی، اکينچی تشکيلاتلارين تاسيس ائديلمه سی، دمير و شوسه يوللارين چکيلمه سی کيمی تدبيرلر، ممکندور بير قدر فايدالی اولسون٠
اصل ٩- انتخابات قانونوندا آذربايجانين حقينده بويوک ظلم ائديلميشدير. دقيق اطلاعاتا گوره بو اولکه ده دورت ميليوندان يوخاری آذربايجانلی ياشاماقدادير. بو غير عادلانه قانون موجبينجه آذربايجانا مجلس شورای ملی ده، ۲۰ وکيل يئری وئريلميشدير. بو قطعيا متناسب بير بولگو دييلدير. آذربايجـان دموکـرات فـرقـه سی سعی ائده جک آذربايجان نفوسونا نسبت وکيل انتخاب ائتمه حاقی اولسون. بو تقريبا مجلس نماينده لرينين اوچده بيرينی تشکيل ائده بيلر. آذربايجان دموکرات فرقه سی مجلس انتخاباتينين مطلقا آزاد اولماسی طرفداريدير. او، دولت ايشچيلرينين داخلی و خارجی همچنين پوللولارين قورخوتماق و آلداتماق يولو ايله انتخابات ايشينه قاريشمالارينا جدا مخالفت ائده جکدير. انتخابات گرک تمام ايراندا آن واحده باشلانيب، چوخ سريع بير صورتده قورتارسين٠
اصل ۱۰- آذربايجان دموکرات فرقه سی فاسد، مختلس و رشوه آلان شخصلر ايله کی دولت اداره لرينه سوخولموشلار، جدی مبارزه ائده جک و دولت مامورلاری آراسيندا صالح و درستکار شخصلردن قدردانليق ائده جک. مخصوصا فـرقـه چاليشاجاق اونلارين معاشلاری و زندگانليق شرايطلری ائله اصلاح اولسون کی، اونلار اوچون اوغورلوق و خيانت ائتمه گه بهانه قالماسين. اونلار ائليه بيلسينلر کی، اوزلری اوچون آبرولی حيات وجوده گتيرسينلر۰
اصل ۱۱- دموکرات فرقه سی سعی ائده جک آذربايجاندا آلينان وئرگيلرين ياريسيندان يوخاريسی آذربايجانين اوز احتياجلارينا صرف ائديلسين و غير مستقيم وئرگيلر جدی صورتده آزالسين٠
اصل ۱۲- آذربايـان دموکرات فرقه سی بوتون دموکراتيک دولتلر، مخصوصا متفقلرله دوستلوق ساخلاماق طرفداريدير و بو دوستلوغو داوام ائتديرمک اوچون چاليشاجاق مرکزده و شهرلرده ايران ايله متفق دموکراتيک دولتلر آراسيندا دوستلوغو پوزماق ايسته ين خائن عنصرلرين اللرينی اجتماعی، سياسی و دولتی ايشلردن کنار ائتسين۰
بودور دموکـرات فـرقـه سينی يارادانلارين اصل مقصدلری٠
بيز اميدواريق کی، هر بير وطن پرست آذربايجانلی ايستر آذربايجانين داخلينده و يا آذربايجاندان خارجده بو مقدس مقصده چاتماق اوچون بيزيمله همصدا و ال بير اولاجاقدير. طبيعی دير کی، انسان اول اگر اوز ائوينی اصلاح ائتمه سه محله، شهر و يا مملکت اوچون ايشله يه بيلمز. بيز اول اوز ائويميز اولان آذربايجاندان باشلاييرق و اينانيريق کی، آذربايجانين اصلاح و ترقی سی ايرانين ترقی سينه سبب اولاجاقدير و وطنيميز بو واسطه ايله قولدورلارين و مرتجعلرين چنگاليندان نجات تاپاجاقدير۰
ياشاسين دموکرات آذربايجان؛
ياشاسين مستقل و آزاد ايران؛
ياشاسين ايران و آذربايجان آزادليغينين حقيقی مشعلداری اولان آذربايجان دموکرات فرقه سی٠
اون ايکی شهريور ۱۳۲٤- جی ايل